به‌بهانه‌سالروزشهادت محمد بهشتی و‪ ۷۲‬یارصدیقش

ساعت ‪ ۲۰‬و ‪ ۳۰‬روز پس از سوء قصد نافرجام ششم تیر ماه سال ‪ ۱۳۶۰‬به جان حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، انفجاری مهیب منطقه سرچشمه در جنوب تهران را لرزاند.

در کمتر از ساعتی خبر انفجار در سطح شهر پیچید. در دقایق نخستین انفجار کسی باور نمی‌کرد که ممکن است کانون انفجار، دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی در محله سرچشمه تهران باشد.

به محض انتشار خبر محل دقیق انفجار، هر ایرانی تلاش می‌کرد، با هر وسیله ممکن، خود را به سرچشمه برساند. هر فردی با هدفی در سرچشمه حاضر می‌شد، عده‌ای به قصد کمک به حادثه‌دیدگان، عده‌ای برای اطلاع از سرنوشت شهدا، شاید هم عده‌ای به قصد میزان موفقیت عملیات انفجار.

دقایقی پیش از انفجار نشستی در محل دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی تشکیل شد، حزبی که فقط ‪ ۱۳۲‬روز از اعلام موجودیت آن سپری شده بود.

مدعوین این جلسه، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، برخی اعضای هیات دولت و تعدادی از مسوولان کشوری بودند. بحث روز درباره تورم بود، اما عده‌ای از اعضا خواستند که درباره انتخابات ریاست جمهوری نیز سخن به میان آید.

آخرین جملات شهید "محمد حسینی بهشتی" اینگونه بیان شد: " ما بار دیگر نباید اجازه دهیم، استعمارگران برای ما مهره‌سازی کنند و سرنوشت مردم ما را به بازی بگیرند و...". متعاقب بیان این جملات، ناگهان انفجار مهیبی روی داد و در کمتر از ثانیه‌ای، از سالن اجتماعات حزب جهموری اسلامی، جز تلی از خاک، چیزی باقی نماند.

فاجعه انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی در تهران و شهادت مظلومانه ‪ ۷۲‬تن از برجستگان، نیروهای لایق و کارآمد انقلاب و در راس آنها شهید مظلوم "محمد بهشتی"، عکس‌العمل استکبار جهانی وعوامل داخلی آنها در قبال برکناری "بنی صدر" و حذف ضد انقلاب از صحنه سیاسی کشور بود.

عوامل این حادثه معتقد بودند که در اثر کشتار مسئولان عالی رتبه، اوضاع کشور به هم می‌ریزد و انقلاب اسلامی از بین خواهد رفت. اما با امداد الهی و با حضور معدود مردان سیاسی در کنار رهبر انقلاب، اوضاع سیاسی کشور دوباره کمی سامان گرفت.

عوامل این جنایت بعدها به کرات اعتراف کردند که "در اثر این انفجار و از میان رفتن مسوولان عالی رتبه، اوضاع کشور بهم می‌ریزد و انقلاب اسلامی از بین خواهد رفت".

حتی تا ماه‌ها محور تبلیغاتی رادیوهای بیگانه به ارتباط انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی و سقوط انقلاب اختصاص داشت.

وضعیت کشور پس از این حادثه خیلی سخت بود. مجلس شورای اسلامی در مرز سقوط از نظر عدد قانونی قرار گرفت. "محمد حسینی بهشتی" رییس شورای عالی قضایی، به شهادت رسیده بود و شورای ریاست جمهوری که پس از عزل "بنی صدر" تشکیل شد، مهم‌ترین عضوش را از دست داد. چهار عضو فعال کابینه و چند تن معاون وزیر هم در میان شهدا بودند.

حزب جمهوری اسلامی که در ‪ ۲۹‬بهمن سال ‪ ۵۷‬اعلام موجودیت کرد و محور تنظیم امور کشور بود، هفت عضو شورای مرکزی و دبیر کل خود را در لحظه‌ای از دست داد.

شورای عالی دفاع، با عزل "بنی‌صدر"، شهادت "مصطفی چمران"، "محمد بهشتی" و نیز با وضعیت جسمانی آیت الله خامنه‌ای حال و روز خوبی نداشت.

نقش آیت الله "محمد حسینی بهشتی" در طول مبارزات انقلاب و دوران کوتاه پس از پیروزی انقلاب اسلامی برای همیشه در ذهن ملت ایران ماندگار شد و هفتم تیر به عنوان روز قوه قضاییه نام‌گذاری شد، زیرا "بهشتی" معمار نظام قضایی جمهوری اسلامی نیز بود.

تاریخ نگاری زندگی پربار شهید "بهشتی" راهگشای نسل سوم و نسل‌های بعد انقلاب خواهد بود.

خبرگزاری جمهوری اسلامی با هدف گرامیداشت واقعه هفتم تیر، روزشمار زندگی پربار این شهید والا مقام را منتشر می‌کند.

دوم آبان سال ‪ - ۱۳۰۷‬تولد در محله "لومبان" در استان اصفهان در یک خانواده روحانی، حجت‌الاسلام سید "فضل الله حسینی بهشتی" پدر وی و "معصومه بیگم خاتون آبادی" مادر وی بود.

سال ‪ - ۱۳۱۴‬تحصیل در دبستان ثروت، اصفهان
سال ‪ - ۱۳۱۷‬تحصیل در دبیرستان سعدی، اصفهان
سال ‪ - ۱۳۲۱‬آغاز تحصیل علوم حوزوی در مدرسه صدر، اصفهان
سال ‪ - ۱۳۲۴‬تحصیل ادبیات عرب، فقه و اصول، منطق و دروس ابتدایی فلسفه، اصفهان
سال ‪ - ۱۳۲۶‬شروع درس در محضر امام خمینی(ره)، آیت الله حجت و آیت‌الله العظمی بروجردی در شهر قم و آغاز سفرهای تبلیغی به دورترین روستاها همراه شهید "مرتضی مطهری" و به توصیه آیت الله‌العظمی بروجردی
سال ‪ -۱۳۲۷‬مباحثه و آشنایی با "محمد مفتح"، "موسی شبیری زنجانی"، "موسی صدر"، "ناصر مکارم شیرازی"، "احمد آذری قمی"، سید "مهدی روحانی"، "علی مشکینی" و "عبدالرحیم ربانی شیرازی"
سال ‪ - ۱۳۲۸‬شروع جلسات "گفتار ماه" و انتشار مقالات آن جلسه‌ها در کتاب‌های گفتار ماه و گفتار عاشورا
سال ‪ - ۱۳۲۹‬شرکت در امتحان دیپلم ادبی و امتحان ورودی دانشکده "معقول و منقول" - الهیات و معارف اسلامی - دانشگاه تهران
سال ‪ - ۱۳۳۰‬عزیمت به تهران و آموختن زبان انگلیسی و حضور در ستاد اعتصاب تلگرافخانه اصفهان علیه سخنان "احمد قوام" نخست وزیر و سخنرانی که منجر به احضار او به شهربانی شد
سال ‪ - ۱۳۳۰‬بازگشت به قم و تدریس زبان انگلیسی در دبیرستان‌ها و تکمیل تحصیلات و تدریس در حوزه علمیه قم، آشنایی با علامه سید "محمد حسین طباطبایی" و شرکت در جلسات بحث کتاب "اصول فلسفه و روش رئالیسم" سال ‪ - ۱۳۳۳‬تاسیس دبیرستان "دین و دانش" در قم، اخذ مدرک کارشناسی رشته "معقول" (فلسفه و حکمت اسلامی). عنوان پایان نامه وی "بساطت یا ترکب جسم" نام داشت. این پایان نامه زیر نظر دکتر "محمود شهابی" و تصویب هیات داوران با درجه عالی از دانشگاه تهران
سال ‪ - ۱۳۳۵‬آغاز دوره دکتری در رشته معقول (فلسفه و حکمت اسلامی)

سال ‪ - ۱۳۳۸‬تهیه و تنظیم کتاب " نماز چیست؟"
سال ‪ - ۱۳۳۹‬سازماندهی نحوه آموزش در حوزه علمیه قم با همکاری جمعی از فضلا و تشکیل کلاس زبان انگلیسی و مکالمه عربی روزمره و علوم طبیعی برای طلاب مستعد مدرسه حقانی
سال ‪ - ۱۳۳۹‬تهیه و تنظیم مقاله‌های "بانکداری و قوانین مالی اسلام"، "عالم خلق و عالم امر در قرآن"، "یک قشر جدید در جامعه ما"، "حکومت در اسلام"، "قانون علیت در علم و دین" در کنار سخنرانی‌های مهم در جلسات ماهانه انجمن اسلامی مهندسین
سال ‪ - ۱۳۴۱‬زمینه‌سازی نهضت برای رهبری امام خمینی(ره) با ایجاد "کانون دانش آموزان قم" با همکاری شهید "محمد مفتح"
سال ‪ - ۱۳۴۲‬تشکیل هسته تحقیقاتی به منظور کار پژوهشی درباره حکومت اسلامی و ایراد سخنرانی‌های مهم از جمله سخنرانی در جشن مبعث دانشگاه تهران
سال ‪ - ۱۳۴۲‬منع اقامت در قم به دستور ساواک و مهاجرت به تهران. عضویت در شورای روحانیت و فقاهت هیات‌های موتلفه اسلامی به توصیه امام خمینی(ره) و به همراه "مرتضی مطهری"، "محی‌الدین انواری"، "مهدی مولایی"
سال ‪ - ۱۳۴۳‬منتظر خدمت شدن از آموزش و پرورش در اثر فشارهای ساواک و سخنرانی در جشن میلاد پیامبر(ص) در مدرسه چهارباغ که منجر به احضار به شهربانی اصفهان شد
سال ‪ - ۱۳۴۴‬عزیمت به آلمان به توصیه مراجع تقلید و ایجاد مرکز اسلامی هامبورگ در آلمان
سال ‪ - ۱۳۴۵‬ارسال و تنظیم گزارشاتی از مرکز اسلامی هامبورگ برای مبارزان داخلی چون "محمد علی رجایی"، "مرتضی جزایری" و مرجع مبارز آیت‌الله‌العظمی "میلانی"
سال ‪ - ۱۳۴۷‬تهیه و تنظیم کتاب "صدای اسلام در اروپا" به پنج زبان سال ‪ - ۱۳۴۸‬تهیه و تنظیم مقاله‌های "کدام مسلک" و "نقش ایمان در زندگی اسلام"
سال ‪ - ۱۳۴۸‬سفر به کشورهای سوریه، لبنان و ترکیه و بازدید از فعالیت های اسلامی و تجدید عهد با امام موسی صدر
سال ‪ - ۱۳۴۹‬بازگشت به ایران و ممنوعیت خروج از کشور به دستور ساواک، پرونده‌سازی ساواک به واسطه سخنرانی‌ها و فعالیت‌ها در آلمان، به ویژه سخنرانی پیرامون "خداپرستی و قوانین عادلانه اسلام"، اشتغال مجدد در آموزش و پرورش و کسب عنوان کارشناس ارشد کتابهای علوم دینی در "سازمان کتاب‌های درسی ایران"
سال ‪ - ۱۳۵۰‬تاسیس مرکز تحقیقات اسلامی، با همکاری "محمد جواد باهنر" و "محمد رضا مهدوی کنی". آغاز جلسات تفسیر قرآن و تحلیل تحت پوشش "مکتب قرآن"
سال ‪ - ۱۳۵۱‬تنظیم طرح ناتمام "ایدئولوژی اسلامی برای نسل جوان" با همکاری "مرتضی مطهری"، تهیه و ارسال مقاله "حکم الجهاض و التعقیم فی الشریعه الاسلامیه" جهت کنفرانس سازمان بهداشت جهانی در شهر رباط مرکز کشور مراکش در زمینه تنظیم خانواده از دیدگاه اسلام
سال ‪ - ۱۳۵۳‬دفاع از پایان نامه دکتری تحت عنوان "مسائل مابعدالطبیعه درقرآن" با حضور هیات داورانی چون "مرتضی مطهری"، "محمد مفتح" و "امیرحسین آریان پور" با درجه بسیار خوب، تنظیم کتاب "خدا از دیدگاه قرآن"، سخنرانی‌های متعدد پیرامون مرجعیت، رهبری، امامت و امت که منجر به انعکاس در گزارشات ساواک شد
سال ‪ - ۱۳۵۴‬دستگیری و بازداشت چند روزه در کمیته مرکزی ضد خرابکاری بر اساس گزارش‌های ساواک، برقراری مجدد جلسات مکتب قرآن پس از آزادی، ادامه فعالیت‌های روشنگرانه علیه رژیم و صدور اعلامیه به مناسبت فوت "محمد همایون" بنیانگذار حسینیه ارشاد.

سال ‪ - ۱۳۵۶‬برقراری جلسات بحث پیرامون "شناخت از دیدگاه قرآن" در منزل
سال ‪ - ۱۳۵۷‬سفر به اروپا و آمریکا جهت هماهنگی بین حرکت‌های سیاسی معتقد به رهبری امام‌خمینی(ره)، پی‌ریزی جامعه روحانیت مبارز با همراهی "مرتضی مطهری"، "محمد مفتح"، "محمد امامی کاشانی"، "علی اصغر مروارید" و صدور اعلامیه در اعتراض به محاصره منزل امام خمینی(ره) در عراق، ارسال نامه به رییس جمهوری وقت فرانسه برای حفظ حرمت امام خمینی(ره) در مدت اقامت ایشان در آن کشور، سفر به پاریس جهت مذاکره و هماهنگی با امام خمینی(ره)، صدور اعلامیه در اعتراض به حکومت نظامی و کشتار ‪ ۱۳‬آبان دانشگاه تهران
بهمن ماه سال ‪ - ۱۳۵۷‬تشکیل شورای انقلاب به فرمان حضرت امام(ره) با همکاری "مرتضی مطهری"، "محمد جواد باهنر"، "اکبر هاشمی رفسنجانی"، "محمود طالقانی"، سید "علی خامنه‌ای"، "محمدرضا مهدوی کنی"، "مصطفی کتیرایی" و "احمد صدرسیدحاج جوادی"
‪ - ۱۳۵۷/۱۱/۸‬تحصن همراه روحانیون در دانشگاه تهران به علت ممانعت از آمدن امام خمینی(ره) به کشور
‪ - ۱۳۵۷/۱۱/۲۹‬اعلام موجودیت حزب جمهوری اسلامی به همراه "اکبر هاشمی رفسنجانی"، سید "علی خامنه‌ای" و "محمد جواد باهنر"
‪ - ۱۳۵۸/۴/۳۰‬شرکت در ائتلاف بزرگ احزاب و سازمان‌ها برای نمایندگی مجلس خبرگان
‪ - ۱۳۵۸/۵/۲۸‬پاسخ به معترضان و منتقدان انتخابات مجلس، به علت کسب آرای بالا توسط اعضای حزب جمهوری اسلامی
‪ - ۱۳۵۸/۸/۲۴‬آخرین جلسه مجلس خبرگان و تدوین قانون اساسی
‪ - ۱۳۵۸/۹/۱۰‬برگزاری سمینار بررسی قانون اساسی در دانشگاه تهران ‪ - ۱۳۵۸/۱۲/۴‬حکم امام(ره) به دکتر بهشتی مبنی بر مسوولیت دیوان عالی کشور
‪ - ۱۳۵۸/۱۲/۱‬انتخاب اعضای شورای نگهبان قانون اساسی
‪ - ۱۳۵۹/۱/۲‬سفر به مناطق جنگی غرب و جنوب کشور
‪ - ۱۳۵۹/۲/۲۱‬نخستین مرحله انتخابات مجلس شورا، با انتخاب ‪ ۲۲۰‬نماینده ‪ - ۱۳۵۹/۳/۱۸‬سفر دکتر بهشتی به شیراز و تحلیل وضعیت انقلاب
‪ - ۱۳۵۹/۳/۲۹‬اظهار نظر دکتر بهشتی درباره ماجرای نوار سخنرانی آقای حسن آیت
‪ - ۱۳۵۹/۹/۴‬موضع‌گیری و اعلام نظر درباره "مکتب و تخصص"
‪ - ۱۳۵۹/۱۰/۱۶‬سفر به مشهد و سخنرانی در پادگان ارتش
‪ - ۱۳۵۹/۱۰/۲‬سخنرانی و اعلام نظر درباره لیبرالیسم و آزادی
‪ - ۱۳۵۹/۱۱/۱۶‬اظهار نظر درباره گروگان‌ها و اسناد سفارت آمریکا ‪ - ۱۳۵۹/۱۱/۲۳‬سخنرانی در قم و اعلام مواضع ضد آمریکایی
‪ - ۱۳۵۹/۱۱/۲۵‬مصاحبه با روزنامه کیهان درباره تعدیل ثروت‌ها، اسناد سفارت آمریکا و دادگاه‌های مدنی
‪- :۱۳۵۹/۱۱/۳۰‬مصاحبه مطبوعاتی و اعلام نظر درباره حمله به سخنرانی ها و شخصیت‌ها پس از حمله به سخنرانی حجت‌الاسلام حسن لاهوتی در رشت
‪ - ۱۳۵۹/۱۲/۷‬مصاحبه مطبوعاتی و اظهار نظر درباره سندهای مربوط به سفر آلمان، چماقداری و آزادی سه گروگان انگلیسی
‪ - ۱۳۵۹/۱۲/۱۴‬سخنرانی در زمینه جنگ و اظهار نظر درباره هیات اعزامی به ایران برای آتش بس با عراق
‪ - ۱۳۵۹/۱۲/۲۸‬مصاحبه مطبوعاتی و اعلام نظر در خصوص مشکلات داخلی و قضایای جنگ
‪ - ۱۳۶۰/۱/۱۵‬تشکیل هیات برای حل اختلاف سران کشور توسط امام خمینی(ره) متشکل از "محمدرضا مهدوی کنی"، "محمد یزدی" و "شهاب‌الدین اشراقی" ‪ - ۱۳۶۰/۲/۱۷‬دیدار از جبهه‌های جنوب در منطقه اهواز
‪ - ۱۳۶۰/۲/۳۱‬مصاحبه مطبوعاتی درباره تغییرات در قوه قضاییه و مساله سرقت اسناد وزارت خارجه
‪ - ۱۳۶۰/۳/۶‬مصاحبه مطبوعاتی و توضیح درباره جو متشنج جامعه ‪ - ۱۳۶۰/۳/۱۴‬مصاحبه مطبوعاتی با شرکت خبرنگاران خارجی و داخلی و اظهار نظر درباره هیات حل اختلاف و گفته‌های رییس جمهوری
‪ - ۱۳۶۰/۳/۱۷‬دیدار از جبهه‌های جنوب و شرکت در سمینار جنگ و جهاد و سخنرانی در اهواز
‪ - ۱۳۶۰/۳/۲۰‬اعلام غیرقانونی بودن فعالیت‌های "دفتر هماهنگی مردم با رییس‌جمهوری"
‪ - ۱۳۶۰/۳/۳۰‬مصاحبه مطبوعاتی و طرح مسایل مربوط به تخلفات "ابوالحسن بنی صدر"
‪ - ۱۳۶۰/۴/۲‬تشکیل شورای موقت ریاست جمهوری متشکل از "محمد علی رجایی"، "سید محمد حسینی بهشتی" و "اکبر هاشمی رفسنجانی"
‪ - ۱۳۶۰/۴/۷‬انفجار بمب در دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی و شهادت آیت الله سید محمد حسینی بهشتی به همراه یارانش.

حمید شریفی‌کیا