پایگاه خبری تحلیلی کرمان نیوز .......Kerman News

اولین پایگاه خبری - تحلیلی مستقل در استان کرمان/ تا نخواهیم نمی توانیم/ وبلاگ شخصی روزنامه نگار کرمانی محمد هادی شجاعی

پایگاه خبری تحلیلی کرمان نیوز .......Kerman News

اولین پایگاه خبری - تحلیلی مستقل در استان کرمان/ تا نخواهیم نمی توانیم/ وبلاگ شخصی روزنامه نگار کرمانی محمد هادی شجاعی

صنایع دستی جلوه ای از هنرمندی مردم استان کرمان است

استان کرمان با قدمتی چند هزار ساله از دیرباز در تولید صنایع دستی فعال بوده و صنایع پته دوزی، مشبک و معرق چوب، قلم زنی روی مس، چاقوسازی، فرشبافی و گلیم شیریکی پیچ بیش نمادی از هنرمندی مردم این دیدار به شمار می رود.

به گزارش ایرنا، از جمله صنایع دستی که زنان هنرمند دیار کریمان از سالیان دور با سرپنجه های خود به تولید آن اشتغال داشته اند دوخت پته است.
"پته" با شهرتی جهانی یکی از انواع زیبای رودوزی ایرانی است که تمام زمینه و گاهی قسمت اعظم زمینه آن با نخ های کرکی الوان ، ابریشمی و یا پشمی دوخته می شود.
این هنر مخصوص استان کرمان است و بیشترین تعداد آن در کرمان، سیرجان و رفسنجان دوخته می شود.
هنر پته از زمان صفویه در کرمان رواج داشته و قدیمی ترین آن مربوط به سال 1280 هجری قمری به ابعاد 355 سانتی متر طول و 210 سانتیمتر عرض می باشد که حاصل کار 16 زن در طول دو سال مداوم بوده است.
این پته از ظریف ترین و پرکارترین پته های موجود در استان کرمان بشمار می رود.
پارچه زیرساخت پته که "عریض" نامیده می شود به رنگ های سفید، قرمز، زرد، سبز تیره، سورمه ای، مشکی، نارنجی، عنابی و قهوه ای است که معمول ترین آنها سفید و قرمز می باشد.
از مزیت های مهم این هنر، بی نیازی به لوازم زیاد است و تنها وسیله مورد نیاز سوزن، انگشت دانه و قیچی می باشد.
از طرح های پته می توان به بته شاخ گوزنی، بته ترمه، بته قلمکار، بته لچک ترنج، بته جقه دوقلو، بازوبندی و درختی نیز اشاره کرد.
"محسن خان" نقاش سده 13 هجری قمری، "حسن" پسر محسن خان، شیخ "رمضان میسرجانی"، "احمد علی خان" و کربلایی اکبر از طراحان بنام پته کرمان بوده اند.
این هنر از لحاظ کاربردی به عنوان زیر لیوانی، کوسن، جانماز، سجاده، رومیزی، جلد قرآن، پشتی، بقچه، پرده، روبالشی، روپوش قوری ، قندان و سماور مورد استفاده قرار می گیرد.
بر اساس این گزارش، از دیگر هنرهای دستی کرمانی ها می توان به "مشبک" اشاره کرد که در این هنر هنرمند با تراش دادن چوب، فلز یا سنگ سفت و محکم آن را متخلخل، سوراخ دار و شبکه شبکه می نماید.
تا 50 سال پیش بهترین مصنوعات چوبی به درها، پنجره ها و منبرهای مساجد اختصاص داشته است.
مشبک بر دو نوع "پیوسته" که کل طرح به هم متصل است و "غیرپیوسته" که طرح جدا جدا و بریده شده بر روی یک زمینه به هم می چسبد، تقسیم بندی می شود.
این هنر در کرمان نزد اساتیدی همچون استاد "اکبر صوتی کرمانی" که در تزیین تابلوهای خود از معروفترین خطاطان جهان اسلام به شمار می رفته، به کمال خود رسیده است.
"معرق چوب" از دیگر هنرهای دستی استان کرمان است که در لغت به هر چیز رگه دار گفته می شود.
این هنر ابتدا برای تزیین سطح میز، بوفه، درها و تکیه گاه صندلی به کار می رفته اما امروز در تابلوها و موارد بسیار دیگر کاربرد زینتی دارد.
در روش کار معرق ابتدا طرح مورد نظر را انتخاب و سپس سطوح رنگی تفکیک شده، آنگاه و بنا به طرح هر سطح و رنگ مورد نظر را از چوب همان رنگ بریده و پس از پایان مرحله به مرحله سطوح را به صورت پازل کنار یکدیگر می چینند تا وقتی که طرح کامل و نمایان شود.
برای داشتن کاری صاف و یکدست آن را سمباده زده و صیقل می دهند.
"قلم زنی" نیز هنری است که در آن توسط نوک ظریف قلم فولاد و ضربات ماهرانه چکش های سبک بر روی سطح فلز نقش آفرینی می شود.
به گفته اساتید این رشته، هنر قلمزنی در ابتدا مخصوص کرمان بود و به صورت خطوط ساده و یا خطوط موج دار دور ظرف گرد مانند بشقاب و کاسه به کار می رفته است اما این هنر بعد از وارد شدن به اصفهان که طرح های متنوع را رونق بخشیدند، به اوج خود رسید.
امروز این هنر به صورت پر نقش و نگار استفاده می شود و موارد کاربرد آن نیز از ظروف به تابلوهای زیبا افزایش یافته است.
گفته می شود این هنر در قدیم مخصوص عامه مردم نبوده و به طبقه متمکن جامعه اختصاص داشته است.
این هنر در قدیم به صورت گسترده کار نمی شد بلکه پس از سفارش کار به هنرمند، وی ظرف مورد نظر را به منزل می برده و دور از دیدگاه عموم بر روی آن قلمزنی انجام می داده است.
"چاقوسازی" از هنرهای بومی و قدیمی شهر راین واقع در استان کرمان می باشد.
هنر چاقوسازی نسل به نسل از پدران به فرزندان به میراث مانده و همچنان در این شهر و با همان کیفیت گذشته رونق دارد.
از هنرمندان قدیمی این هنر می توان به "ماشاء الله هدایتی"، "غلامرضا ناظری" و استاد "صنعتی" اشاره کرد.
چاقو انواع مختلفی دارد که از جمله می توان به شکاری، قلمه زنی، تزیینی و دسته شاخی اشاره کرد.
"شیریکی پیچ" نام گلیمی است که در مناطق روستایی و عشایری سیرجان و بافت کرمان تولید می شود.
شیریکی پیچ ظاهری شبیه به قالی دارد و همانند آن با گره بافته می شود اما بر خلاف دیگر انواع گلیم که پود باعث تکمیل نقوش می شود در این جا پود تنها نقش اتصال تارها را برعهده دارد و همیشه در پشت پرز گلیم مخفی بوده و قابل رویت نیست.
نقش های این گلیم بنا بر امکانات و طریقه بافت خاص خود، گاهی از حالت هندسی نیز فراتر می رود.
حاشیه ها اغلب زنجیره ای و مرکب از یک شکل هندسی مکرر هستند و در گل های متن نیز کشمیری، موسی خانی، سماوری، حشمتی، گلدانی و درختی مشهورترند.
این گلیم با ترنج وسط کمتر دیده می شود و نقش های قارا، گل عباسی، گل کرمانی و جفت گل از شهرت بیشتری برخوردارند.
با توجه به تقاضای تولید و صادرات رو به رشد این گلیم تعداد بافندگان آن نیز در سال های اخیر در سیرجان و حومه آن به شش تا هفت هزار نفر افزایش یافته است.

نظرات 0 + ارسال نظر
امکان ثبت نظر جدید برای این مطلب وجود ندارد.