خشکسالی، خنده را از لب‌های پسته کرمان گرفت

با فرارسیدن فصل برداشت پسته در حالی باغ‌های استان کرمان روزهای پر سروصدایی را سپری می‌کنند که بحران کمبود آب باعث شده سالانه بیش از 8000 هکتار از باغات پسته کرمان برای همیشه خشک ‌شود.

کرمان- حکمت قاسم خانی - خبرنگار جام‌جم: اصلی‌ترین مشکل صنعت پسته استان کرمان بحران کمبود آب، خشکسالی‌های چند ساله و برداشت‌های بیش از حد مجاز از سفره‌های زیر زمینی آب در مناطق پسته‌خیز استان است.

بحرانی که باعث شده علاوه بر خشک شدن سالانه بیش از 8000 هکتار از باغات پسته، زندگی بخش عظیمی‌ از مردم استان کرمان را که از تولید، برداشت و فروش پسته امرار معاش می‌کنند با خطر مواجه شود.

بحران کمبود آب در حالی بر تولید پسته تاثیر اساسی گذاشته که استاندار کرمان راه حل رفع این مشکل را انتقال آب از حوزه‌های آبخیز به شمال کرمان اعلام می‌کند.

حبیب‌الله دهمرده با اشاره به این‌که برای انتقال 200 تا 300 میلیون متر مکعب آب بیش از 10 هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است، گفت: آب عنصر اصلی در تولید پسته به شمار می‌رود و باید ساماندهی منابع آبی و انتقال آب از حوزه‌ای به حوزه دیگر مورد توجه جدی قرار گیرد.

وی عمق چاه‌های بیش از 400 متر را برای تولید و سرمایه‌گذاری در پسته خطرناک عنوان کرد و افزود: باید انتقال آب با شیوه‌های جدید آبیاری و به منظور جبران بحران آب استفاده شود.

دهمرده با انتقاد از برداشت‌های غیراصولی آب از سفره‌های زیرزمینی، استفاده از آبیاری مدرن را به جای آبیاری غرق آبی مورد تاکید قرار داد و از تلاش برای رفع مشکل نقدینگی و اعطای وام‌های بانکی در چارچوب قانون به فعالان پسته کرمان خبرداد.

رئیس انجمن پسته ایران نیز در گفتگو با جام‌جم بهینه‌سازی مصرف آب، اعطای وام‌های بلند مدت و کم بهره برای انتقال آب و تلاش برای رفع ممنوعیت انتقال آب از نقطه‌ای به نقطه دیگر را از راهکارهای مدنظر برای رفع مشکلات آب محصول پسته عنوان کرد.

محسن جلال‌پور با اشاره به تصویب طرح انتقال آب به کرمان در جلسه هیات دولت، از مکلف شدن وزارت نیرو برای انتقال آب از هرنقطه و به هر طریقی به کرمان خبرداد و گفت: در دور دوم سفر ریاست جمهوری به کرمان حدود 40 میلیارد تومان تسهیلات کم بهره و بلاعوض در اختیار استان قرار گرفته که با استفاده از این تسهیلات می‌توان در تمامی باغات پسته استان طرح بهینه کردن مصرف آب را اجرا کرد.

انتقال آب از سرشاخه‌های کوه زاگرس

طرح انتقال آب به شمال استان کرمان از سرشاخه‌های کوه‌های زاگرس مهم‌ترین طرحی است که سال‌هاست برای رفع معضل خشکسالی و بحران آب در صنعت پسته مطرح شده است.

این طرح با اعتبار پیش‌بینی شده 1000 میلیارد تومانی می‌بایست در 5 سال اجرا شود.

در این طرح از یک سو همزمان با انتقال آب از حوزه آبریز منطقه سولکان پنج (یکی از سرشاخه‌های کارون واقع در شهرستان بروجن از توابع استان چهارمحال و بختیاری) به شمال استان کرمان، از هدر رفتن آب رودخانه کوه‌های غرب زاگرس جلوگیری می‌شود و از سوی دیگر با انتقال 200 میلیون مترمکعب آب درسال از خشک شدن سالانه 8 هزار هکتار از باغات پسته کرمان جلوگیری خواهد ‌شد. طرحی که متاسفانه با گذشت بیش از 15 سال از زمان مطرح شدن از سوی مسوولان وزارت نیرو جدی گرفته نشده است.

رئیس کمیسیون بحران آب انجمن پسته ایران درباره این طرح گفت: 15 سال است که برای انتقال آب از زاگرس به کرمان اصرار می‌ورزیم، ولی متاسفانه به دلایل مختلف تاکنون این طرح اجرایی نشده است.

علی نظری افزود: سالانه با خشک شدن بیش از 8000 هکتار باغات پسته کرمان 8000 نفر بیکار می‌شوند؛ چون هر هکتار باغ یک شغل ایجاد می‌کند.

وی با اشاره به این‌که صنعتی مثل پسته که سالانه بیش از یک و نیم میلیارد دلار ارز آوری برای کشور در بردارد، نباید فدای کم توجهی مسوولان به حل مشکل بحران آب شود، گفت: در حال حاضر برای حفظ هر 800 هکتار باغ به 500‌میلیون تومان سرمایه‌گذاری نیاز است در حالی که نزدیک به 360 میلیارد تومان سرمایه به علت خشکی باغات پسته در سال از دست می‌رود. رئیس کمیسیون بحران آب انجمن پسته ایران با اشاره به این‌که خطر بحران آب و خشک شدن باغ‌های پسته کرمان زلزله‌ای است که باید قبل از وقوع آن و نابودی کامل، آن را پیش‌بینی و جلوی خسارات بیشتر را گرفت خواستار اقدام هرچه سریع‌تر مسوولان برای جلوگیری از این بحران شد.

جبهه‌گیری در برابر اجرای طرح

البته بعضی از مخالفت‌های سیاسی و اقتصادی مانعی را در برابر اجرای این طرح ایجاد کرده است. مخالفت‌های مردم خوزستان و اعتراض نمایندگان این استان در مجلس شورای اسلامی ‌با انتقال آب کارون به رفسنجان و درخواست آنها از رئیس جمهور علاوه بر ایجاد موانع برسر اجرای این طرح، به فضاسازی‌ها و جبهه‌گیری‌های سیاسی واقتصادی برای موافقت و مخالفت با اجرای این طرح دامن زده است، به گونه‌ای که نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی ‌در گفتگو با جام‌جم با انتقاد از این جوسازی‌های سیاسی، از پیگیری جدی پروژه انتقال آب خبر می‌دهد. سردار غلامرضا کرمی ‌گفت: به طور جدی پیگیر اجرای طرح انتقال آب هستیم و این موضوع را به رئیس جمهور اعلام کرده‌ایم. محمدعلی کریمی ‌دیگر نماینده مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی ‌نیز موضوع انتقال آب حوزه به حوزه را برای مجلس و نمایندگان استان مهم می‌داند و با اشاره به این‌که به دلیل حساسیت‌های به وجود آمده نسبت به بحران آب در کرمان مسوولان انتقال آب حوزه به حوزه راقبول کرده‌اند از حمایت نمایندگان استان در مجلس برای اجرای این طرح خبر داد. در شرایط کنونی در حالی طرح انتقال آب برای نجات صنعت استراتژیک پسته کرمان با موانع و جبهه‌گیری‌های موافقان و مخالفان مواجه شده است که هر سال بر بحران کمبود آب افزوده و باغات پسته کرمان خشکیده‌تر می‌شود. موضوعی که با توجه به جایگاه ویژه پسته کرمان در ارزآوری صادرات غیر نفتی، باید از سوی مسوولان امربه صورت جدی پیگیری شود تا لب‌های پسته کرمان همواره خندان بماند.