هزار میلیارد ریال یارانه برای افغان ها در کرمان هزینه می شود

 

شش سال پس از نخستین فراخوان برنامه بازگشت داوطلبان مهاجرین افغان از ایران، آمارهای رسمی از ترک قریب به یک میلیون مهاجر افغان از خاک ایران حکایت دارد و هنوز بر اساس آمارهای غیررسمی نزدیک به یک میلیون و 500 هزار افغان در ایران به سر می برند.

به گزارش ایرنا افغان هایی که هنوز در ایران زندگی می کنند، سابقه 20 سال سکونت در ایران را دارند، به نظر می رسد اکنون روند بازگشت افغان ها کند است، بر اساس آمارهای رسمی از ابتدای اردیبهشت سال 88 - آوریل 2009 میلادی - تا تیر ماه، 50 هزار و 500 مهاجر افغان داوطلبانه و با کمک دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل متحد، پاکستان و ایران را به قصد کشورشان ترک کرده اند.
سهم ایران از این آمار فقط دو هزار و 500 افغان است.
طرح بازگشت داوطلبانه افغان ها در سال 2002 میلادی با کمک کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان آغاز و تاکنون افزون بر چهار میلیون و 500 هزار نفر از مهاجرین افغان به کشورشان بازگشته اند که از این تعداد سه میلیون و 400 هزار نفر از پاکستان و 900 هزار نفر از ایران به افغانستان مراجعت کرده اند.
آمارهای غیررسمی هنوز از اقامت دو میلیون و 700 هزار مهاجر افغان به صورت غیرقانونی در دو کشور ایران و پاکستان حکایت دارد، گفته می شود نزدیک به یک میلیون و 500 هزار نفر از این افغان ها در ایران ساکنند.
ماجرای مهاجرت افغان ها به کشورهای مختلف جهان پس از آن آغاز شد که این کشور سه دهه جنگ داخلی را تجربه کرد و در جریان این جنگ ها قریب به هشت میلیون نفر مجبور به ترک خانه و کاشانه شده اند، اغلب این مهاجرین ایران و پاکستان را مامن جدید خود انتخاب کردند و 20 سال نیز در این دو کشور زندگی می کنند.
افغان ها در ایران در شهرهای مختلف سکنی گزیدند. استان کرمان به علت نزدیکی با مرز افغانستان یکی از استانهای درگیر با پدیده مهاجرت افغان ها بود.
زندگی افغان ها در شهرهای مختلف ایران مسایل و مشکلات و تبعاتی را به دنبال داشت. مردم به آنها نگاه مثبت نداشتند و اغلب در مشاغل سطح پایین به کار مشغول شدند، البته برخی نیز به آوردگاه خلاف کشیده شدند.
واکاوی پدیده مهاجرت افغان ها در 20 سال گذشته و گفت و گو با مسوولان انتظامی، امنیتی استان کرمان این نکته را اثبات می کند که تنها راهکار برون رفت از پدیده مهاجران افغان تسریع در روند بازگشت این افراد به کشورشان است.
بسیاری از مسوولان انتظامی،‌ امنیتی استان کرمان تبعات منفی ناشی از حضور این مهمانان ناخوانده را که اکنون پس از گذشت 20 سال از اسکان آنها در ایران دیگر مهمان ناخوانده نیستند، برای استان کرمان زیادتر از سایر استان ها می دانند و خواستار ساماندهی حضور آنان در این استان هستند.
حضور افغان ها در استان کرمان تاثیراتی روی مسایل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی و بهداشتی این استان داشته و این تاثیرات به حدی است که معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی استان کرمان را به نشست های هم اندیشی با صاحبان قلم و رسانه های گروهی برای ارایه راهکارهایی برای کاهش این حضور و حساس ساختن مردم به این پدیده واداشت.
جانشین فرمانده انتظامی استان کرمان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: باید مهاجرت را به عنوان پدیده ای که در همه دنیا وجود دارد پذیرفت.
سردار "حسین چناریان" با بیان اینکه "استان کرمان متاسفانه به نوعی از حساس ترین استان های درگیر با این پدیده است"، گفت: این پدیده در استان کرمان علاوه بر آثار سوء اقتصادی، تبعات منفی امنیتی و بهداشتی به دنبال داشته و ابعاد آن عمیق تر از اثرات اقتصادی آن است.
وی با طرح این پرسش که آیا اثرات امنیتی و حتی بهداشتی که اتباع غیرمجاز افغان در استان کرمان دارند، قابل جبران است؟ گفت: این تاثیرات به طور آنی قابل بررسی و بیان نیستند.
جانشین فرمانده انتظامی استان کرمان معتقد است عدم آگاهی مردم از زوایای مختلف این پدیده بر پیچیدگی این موضوع می افزاید زیرا مردم صرفا به آنها نگاهی عاطفی، انسانی و حتی دینی و مذهبی دارند.
سردار چناریان گفت: این مقوله ها اگر چه در جای خود ارزشمند است، اما در کنار عمق تاثیرات مهاجران افغان قابل بیان نیستند و نباید نگرش به این پدیده به صورت سطحی و عاطفی باشد.
جانشین فرمانده انتظامی استان کرمان با تاکید به اینکه نگاه به پدیده مهاجرت و تصمیم گیری برای آن بایستی عمیق و اساسی باشد، اضافه کرد: ایجاد این نگرش نیازمند بسیج عمومی و همگانی و مشارکت جمعی و عمومی است.
وی البته گفت: در دو سال گذشته حدود 200 هزار نفر از اتباع غیرمجاز افغان از استان کرمان به کشورشان بازگردانده شده اند.
سردار چناریان گفت: در بین این افراد، بودند کسانی که سه یا چهار بار از کشور طرد شده، اما بار دیگر بازگشته اند.
جانشین فرمانده انتظامی استان کرمان بیان کرد: در برخی استان ها مردم به طور گسترده تصمیم می گیرند که به افغان ها شغل و منزل ندهند. این اقدام و مشارکت عمومی مردم در کنار اقدامات مسوولان به نتیجه می رسد.
وی اضافه کرد: در استان کرمان افرادی هستند که به هنگام اجرای طرح دستگیری افاغنه، آنها را در منازل خود پنهان و از همکاری با پلیس و مسوولان قضایی خودداری می کنند و در اجرای این طرح کارشکنی می کنند.
سردار چناریان پدیده قاچاق انسان را با پدیده مهاجرت مرتبط دانست و افزود: شبکه هایی وجود دارند که با قاچاق انسان ناآگاهانه نوعی بیماری را به جامعه تزریق می کنند.
جانشین فرمانده انتظامی استان کرمان با اشاره به اینکه بیش از 70 درصد قربانیان و عوامل جرم نسبت به عواقب جرم آگاهی ندارند، گفت: پدیده قاچاق انسان از این نوع جرایم است.
وی افزود: افرادی که در شبکه های قاچاق انسان فعالیت می کنند، فقط به جنبه های مادی موضوع نگاه می کنند و حتی برخی از آنها این کار را شرافتمندانه تر از برخی کارها مانند قاچاق مواد مخدر می دانند.
جانشین فرمانده انتظامی استان کرمان اظهار داشت: این اعتقاد شاید از منظر عمومی درست باشد، اما اثرات قاچاق انسان کمتر از قاچاق مواد مخدر نیست.
سردار چناریان با بیان اینکه "باید برای جامعه تبعات حضور این مهمانان ناخوانده تشریح شود"، گفت: برخی دستگاه ها با انجام ندادن صحیح وظایف خود در این راستا بی تقصیر نیستند، عدم ساماندهی نیروهای کار و کارگری را از جمله نقایص موجود ذکر کرد.
وی نامی از این دستگاه ها نبرد، اما گفت:‌ اگر در فصل برداشت محصول در مناطق جنوبی استان کرمان نیروهای کارگری ساماندهی و هدایت شوند، هرگز کسی حاضر نمی شود، اسلحه بردارد و به راهزنی بپردازد.
جانشین فرمانده انتظامی استان کرمان گفت: در زمان برداشت پسته در استان کرمان به حدود 100 هزار کارگر برای برداشت نیاز است که اگر شرایط خوبی مانند بیمه، درآمد و سرپناه کارگران مهیا باشد، بسیاری از هموطنان به کار گرفته می شوند.
سردار چناریان بیان کرد: تا زمانی که کارفرمایان بخواهند زور بگویند، از کارگر کار زیاد بکشند و پول کم بدهند، کارگر ایرانی حاضر به چنین کاری نمی شود و لذا زمینه برای استفاده از کارگران افغان فراهم می شود.
وی تاکید کرد: این فرهنگ درستی در روابط کارگری نیست و این فرهنگ باید اصلاح شود.
جانشین فرمانده انتظامی استان کرمان ارائه آمار مهاجران غیرقانونی را راهکار مقابله با این پدیده ندانست و گفت:‌ باید اطلاع رسانی کافی به مردم صورت گیرد و کار به صورت زیرساختی انجام شود.
جانشین فرمانده انتظامی استان کرمان افزود: عدم آگاهی مردم باعث شده که به عنوان مثال فردی به خاطر ندادن بیمه و مالیات ده ها میلیون ریال انبار پسته خود را به دو افغان می سپارد و همین امر موجب قتل او و سرقت اموالش می شود.
سردار چناریان توسعه فرهنگ مالیات و بیمه و روابط کارگر و کارفرما را از مقوله هایی دانست که مردم از آنها اطلاع ندارند و این ناآگاهی سبب می شود در موارد متعددی کارفرمایان متضرران اصلی باشند.
جانشین فرمانده انتظامی استان کرمان گفت: افاغنه ای که پشت مرزهای ما ایستاده و آماده ورود به کشور هستند، می دانند بازارشان اینجا گرم است و مردم به آنها کار و پناه می دهند، اگر می دانستند که با آنها برخورد می شود و به آنها خانه و شغل نمی دهند، هرگز پایشان را این طرف مرز نمی گذاشتند.
وی گفت: همین افراد برای رفتن به عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی خود را متقاعد می کنند، با گذرنامه و روادید بروند، اما برای ورود به ایران خود را ملزم به این کار نمی بینند.
سردار چناریان اضافه کرد: کدام کاسب، کشاورز یا بازرگان که از افاغنه برای کار استفاده می کند به هنگام کار از او پرسیده است آیا به طور مجاز وارد شده است یا خیر؟ یا اگر غیرمجاز وارد کشور شده است، پلیس مطلع است؟
وی با اشاره به طولانی بودن مرزهای شرقی کشور اظهار داشت: نظام جمهوری اسلامی اراده کرده است مرزها را به شدت کنترل و تقویت کند، اما اشکالاتی نیز وجود دارد که امید است با سرمایه گذاری بیشتر شرایط ورود این افزاد کاهش پیدا کند.
جانشین فرمانده انتظامی استان کرمان کمبود امکانات را از مشکلات فرا روی پلیس برای دستگیری و طرد افاغنه غیرمجاز ذکر کرد و گفت: ظرفیت اردوگاه افاغنه در ماهان کرمان 150 نفر است که اگر فقط خیابان های ماهان را بگردیم، 150 افغان را می توانیم جمع آوری کنیم.
سردار چناریان ادامه داد: گاهی اوقات نیز مامور تحویل افاغنه غیرمجاز 72 ساعت پشت در اردوگاه معطل می ماند، تا فرد دستگیر شده را تحویل دهد.
وی با تاکید بر بسترسازی و فراهم کردن شرایط در این زمینه افزود: در حال حاضر شرایط کار فراهم نیست، اما در صورتی که شرایط فراهم شود، نیروی انتظامی استان کرمان آمادگی دارد در مدت یک هفته تمام اتباع بیگانه غیرمجاز را از سطح استان جمع آوری و از کشور طرد کند.
سرگرد "علیرضا پرپور" معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان کرمان نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: بیش از 10 درصد جمعیت این استان را اتباع افغانستان تشکیل می دهند.
بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال 85، جمعیت استان کرمان دو میلیون و 584 هزار و 834 نفر است.
وی با بیان اینکه "شمار اتباع افغانستان ساکن در استان کرمان 250 هزار نفر مجاز و غیر مجاز است"، گفت:‌ این افراد 150 هزار فرصت شغلی را در استان کرمان اشغال کرده اند.
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان کرمان اظهار داشت: این عده سالانه از هزار میلیارد ریال یارانه آب، برق، گاز، مخابرات و نان بهره مند می شوند، بدون اینکه یک ریال مالیات بپردازند.
سرگرد پریور اضافه کرد: با این پول می توان برای 16 هزار نفر ایجاد اشتغال و سرمایه گذاری کرد و با تداوم آن در سه چهار سال، مشکل بیکاری را در این استان برطرف کرد.
وی افزود: این افراد درآمد کسب شده در کشور را هزینه و سرمایه نمی کنند، بلکه به صورت ارز از کشور خارج و از این طریق ضربه بزرگی بر چرخه اقتصادی کشور وارد می کنند.
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان کرمان با بیان اینکه "مشکلات بهداشتی و امنیتی که اتباع بیگانه در استان کرمان وارد می کنند، بیش از ضربه اقتصادی آن است"، گفت: آنها با در دست گرفتن فرصتهای شغلی موجب بیکاری جمع زیادی از هم استانی ها و تشویق آنها به ارتکاب جرم می شوند.
وی گفت: این افراد با رعایت نکردن مسایل بهداشتی، مشکلاتی را در این زمینه پدید آورده و موجب سرایت بیماری های واگیر می شوند.
سرگرد پریور با بیان اینکه "بیش از 32 درصد جرایم خشن در استان کرمان توسط افاغنه انجام می شود"، گفت: افغان ها سه برابر ایرانی ها مرتکب جرایم خشن می شوند و تقریبا در بقیه جرایم به نوعی دخیل هستند.
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان کرمان گفت: کمتر آدم ربایی ای در این استان صورت می گیرد که اتباع افغان در آن دخیل نباشند و سرقت و راهبندی مسلحانه از دیگر جرایمی است که افغان ها مرتکب می شوند.
وی با بیان اینکه "افاغنه به طور غیرمستقیم در ارتکاب جرایم نیز نقش دارند"، گفت: در صورت خروج این افراد از استان کرمان دست کم 50 درصد از جرایم استان کرمان کاهش می یابد.
سرگرد پریور البته با اطمینان گفت که "اگر مردم منزل و شغل در اختیار این افراد قرار ندهند، آنها بدون هیچ فشار پلیسی یا سیاسی مجبور به ترک استان کرمان و کشور خواهند شد".
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان کرمان با اشاره به اینکه در تبریز تبعه افغان یافت نمی شود، گفت: متاسفانه در استان کرمان به افغان ها زن نیز می دهند و هر روز شاهد فرزندانی بدون شناسنامه از آنها هستیم که معلوم نیست هویت آنها ایرانی یا افغان است؟
وی با اشاره به حضور نیروهای نظامی آمریکایی و انگلیسی در افغانستان و سرمایه گذاری آنها علیه جمهوری اسلامی ایران، گفت: افرادی آموزش دیده به عنوان جاسوس در بین مهاجران افغان دیده می شود که برای تمام مملکت خطر دارند.
سرگرد پریور با اشاره به اطلاع رسانی در مورد تبعات منفی ناشی از حضور اتباع افغانستان در ایران از سوی سازمان های مسوول گفت: پلیس نمی تواند در موارد تخصصی سازمان های دیگر وارد شود و آن سازمان ها باید خود راسا وارد کار شوند.
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان کرمان افزود: سال گذشته بیش از 93 هزار نفر از اتباع بیگانه در استان کرمان توسط پلیس دستگیر و بیش از 91 هزار نفر از آنان از کشور طرد شدند که ممکن است به اشکال مختلف مجددا مراجعت کرده باشند.
وی افزود: پلیس تلاش خود را در این راستا به کار گرفته است، اما مردم نیز باید در این زمینه به میدان بیایند و جاذبه های کاری و اقامت در استان کرمان را از آنان بگیرند.
"حسین صافی زاده" معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان نیز از تهدیدات بهداشتی اتباع غیرمجاز در کشور گفت و این تهدیدات را غیر قابل انکار دانست و گفت: افاغنه غیرمجاز تهدیدی برای سلامت جامعه به شمار می روند.
وی افزود: افاغنه ساکن استان کرمان به دو گروه افراد شناخته شده که عمدتا در اردوگاه ها و مکان های مشخص زندگی می کنند و گروهی که به صورت غیرمجاز وارد استان شده اند، تقسیم می شوند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان ادامه داد: تاکنون سعی شده است افراد گروه نخست زیر پوشش خدمات بهداشتی و درمانی قرار گیرند و اگر به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند، به آنها خدمات ارایه شود.
صافی زاده گفت: افاغنه در مناطق شناخته شده ای مانند اردوگاه بردسیر به مرور زمان آموزش های لازم دیده اند و خود متولی سلامت اردوگاه شده اند و کارهایی از جمله مراقبت از کودکان و مادران را انجام می دهند.
وی افزود: اما در برخی مکان ها چون "شرف آباد" کرمان که افاغنه به طور پراکنده زندگی می کنند مشکلات بهداشت فردی نیز وجود دارد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان تصریح کرد: این افراد به علت پایین آوردن هزینه های خود به طور متمرکز در یک منزل ساکن می شوند و به دلیل حضور تعداد زیاد در فضایی محدود شرایط بهداشتی و دفع فاضلاب آنها رعایت نمی شود و در نتیجه بهداشت فردی دچار مشکل می شود.
صافی زاده تاکید کرد: این امر می تواند علاوه بر سلامت و بهداشت اتباع یاد شده، بهداشت و سلامت جامعه را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
وی با اشاره به اینکه از افغان های غیرمجاز هیچ شناختی وجود ندارد، افزود: آنها به صورت قاچاق وارد می شوند، عده ای از آنها در این استان سکونت می کنند و عده ای هم برای سکونت در استان های جنوبی مانند هرمزگان و بوشهر از استان کرمان عبور می کنند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان افزود: حضور و عبور این افراد از استان کرمان در طول مسیرشان مخاطرات بهداشتی برای این استان ایجاد می کند.
صافی زاده با اشاره به حضور اتباع افغانستان و پاکستان در استان کرمان گفت: سال گذشته در تعداد محدودی از این افراد، بیماری وبا و مالاریای "فالسی پاروم" مشاهده شد که می توانست برای استان مشکل ساز باشد، اما با شناسایی به موقع، از حاد شدن مشکل جلوگیری شد.
وی تاکید کرد: با این حال، حضور اتباع بیگانه به ویژه غیرمجاز برای سلامت جامعه تهدید به شمار می رود و اگر شرایط کنترل شده نباشد، انتقال بیماری از آنها به سرعت انجام می شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: علاوه بر وبا و مالاریا، بیماری سل از دیگر بیماری های شایع در بین اتباع افغان است که سالانه بخشی از اعتبارات درمانی این استان صرف مراقبت و درمان این افراد می شود.
صافی زاده با تاکید به اینکه افاغنه نباید در مشاغل نانوایی و اغذیه فروشی فعالیت داشته باشند، گفت: اگر مواردی وجود داشته باشد قطعا غیرقانونی بوده و در صورت شناسایی با آنها برخورد و متصدی مربوطه نیز به دادگاه معرفی می شود.
وی بدون ذکر آماری از میزان برخورد با این افراد تاکید کرد: ما اجازه نمی دهیم، اتباع بیگانه با سلامت مردم سر و کار داشته باشند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان با اشاره به اینکه هر سال با شروع فصل گرما شاهد حضور مهاجرین پاکستانی در استان کرمان هستیم، گفت: این افراد عمدتا در شرایط نابسامان و از راه تکدی گری زندگی می کنند، محل اسکان مشخصی ندارند و اغلب در خیابان ها به سر می برند، لذا نظارت بر آنها بسیار مشکل است.
صافی زاده افزود: آنها سلامت جامعه را به خطر می اندازند و می توانند ناقل بسیاری از بیماری های عفونی باشند.
وی با بیان اینکه "دانشگاه علوم پزشکی کرمان متولی جمع کردن این افراد نیست"، گفت: ایده آل آن است که در مبادی ورودی از ورود و پراکنده شدن آنها در کشور جلوگیری شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در مورد ارزیابی اقدامات انجام شده توسط دانشگاه علوم پزشکی کرمان نیز گفت: سعی می شود، آنچه در توانمان است، انجام دهیم، به عنوان مثال افاغنه ساکن "زنگی آباد" کرمان را به بهترین نحو زیر پوشش خدمات بهداشتی درمانی قرار داده ایم.
صافی زاده افزود: در شهرستان های استان کرمان نیز سعی کرده ایم، افاغنه را از نظر بیماری های وبا و مالاریا مراقبت کنیم و همین موضوع که بسیاری از این بیماری ها تحت کنترل قرار دارد، نشان دهنده موفقیت در این زمینه است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان واقع شدن اردوگاه افاغنه در بردسیر روی سفره های آب زیر زمینی را از مهمترین معضلات بهداشتی ناشی از حضور افاغنه در استان کرمان برشمرد و گفت: این امر تهدیدی برای سلامت مردم بردسیر است که هشدارهای لازم در این زمینه به مسوولان داده شده است.
وی از مسوولان انتظامی و سیاسی استان خواست برای سلامت شهروندان و جامعه از حضور بیشتر اتباع افغان در این استان جلوگیری کنند.
صافی زاده از نیروی انتظامی نیز خواست برای جلوگیری از خسارات جبران ناپذیر در صورت مشاهده مشکل و بیماری در بین اتباع بیگانه دستگیر شده، مراتب را هر چه سریعتر به مراکز بهداشتی و درمانی استان اطلاع دهند.
اما سخنان "ابراهیم غنچه پور" فرماندار بردسیر از مشکلات بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی افاغنه در این شهر شنیدنی است، وی گفت: شمار افاغنه ساکن در اردوگاه بردسیر هشت هزار نفر است که برای ادامه حضور این تعداد اتباع بیگانه در شهرستان بردسیر باید فکر و چاره اندیشی اساسی شود.
وی گفت: افاغنه سه هزار و 500 فرصت شغلی را در شهرستان بردسیر اشغال کرده اند و از نظر امنیتی نیز مشکلاتی از جمله ارتکاب به سرقت را در کارنامه خود دارند.
فرماندار بردسیر در مورد مسایل بهداشتی افاغنه نیز گفت: پیش از این مشکلات بسیار زیاد بود که با انجام اقداماتی نسبت به رفع برخی از آنها اقدام شده است.
غنچه پور افزود: پیشتر روزانه 110 هزار لیتر فاضلاب این اردوگاه در 600 حلقه چاه جاذب جمع می شد، جمع آوری این فاضلاب ها مشکلاتی را برای سفره های آب زیرزمینی بردسیر ایجاد کرده بود.
وی با بیان اینکه "هم اکنون این فاضلاب روزانه توسط دو دستگاه تانکر جمع آوری و به محلی دیگر منتقل می شود"، گفت: مشکل بهداشت آب های زیرزمینی این شهرستان برطرف شده است، اما مشکل آلوده شدن آبهای سطحی توسط این افراد همچنان وجود دارد.
غنچه پور گفت: در اردوگاه بردسیر سه مدرسه در مقاطع دبستان، راهنمایی و دبیرستان وجود دارد که در دبستان آن، هزار و 200 دانش آموز تحصیل می کنند و هر سال بر این تعداد اضافه می شود.
وی بازگشت افاغنه به کشورشان، انتقال اردوگاه بردسیر به یک نقطه مرزی و تقسیم کردن جمعیت این اردوگاه بین اردوگاه های دیگر را از جمله پیشنهادات خود برای حل مشکل حضور افاغنه در شهرستان بردسیر عنوان کرد.
فرماندار بردسیر با اشاره به وجود دو اردوگاه دیگر در شهرستان های بم و جیرفت افزود: در آینده نزدیک 50 درصد از جمعیت اردوگاه بردسیر به اردوگاههای دیگر استان کرمان و استان های دیگر انتقال خواهد یافت.
اما سردار "اسماعیل احمدی مقدم" فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی در گفت و گویی که چندی پیش با خبرنگار ایرنا در استان کرمان داشت از ابراز نگرانی مسوولین استان در نشست شورای تامین از حضور افغان ها خبر داد و گفت:‌ زمانی که طرح جمع آوری اتباع بیگانه غیرمجاز را شروع کردیم، برخی از مقامات استان اعتراض کردند و گفتند با این طرح در رفسنجان جمع آوری محصول پسته با مشکل مواجه می شود.
وی با بیان اینکه "این افت و خیزهای تصمیم گیری مطلوب و به نفع نیست"، گفت: افاغنه بیشتر برای کار و درآمد به ایران می آیند و اگر در بکار گیری آنها محدودیتهایی بوجود آید، بسیاری از مسایل به طور ریشه ای حل می شود.
سردار احمدی مقدم با بیان اینکه بخشی از مشکلات افاغنه ناشی از مشکلات و شرایط نامناسب اقتصادی افغانستان است، گفت: اوضاع نابسامان این کشور باعث شده است آنها برای کسب درآمد خطرات را به جان بخرند و به ایران بیایند.
فرمانده ناجا تاکید کرد: جمهوری اسلامی از بازگشت رونق در کشور افغانستان حمایت می کند، به ثبات این کشور می اندیشد تا افغانستان به محل امنی برای مردم این کشور برای کار تبدیل شود.
وی افزود: البته بخشی از مشکل نیز به بازار کار ایران مربوط می شود، زیرا نیروی کار ایرانی با کار در بسیاری از مشاغل مانند آجرپزی ها، مرغداری ها و گاوداریها خداحافظی کرده است.
سردار احمدی مقدم اضافه کرد: این بخش نیز از طریق وزارت کار و امور اجتماعی و واحدهای صنفی و ساماندهی نیروی کار، قابل کنترل است.
فرمانده ناجا گفت: خوشبختانه نرخ جرم افاغنه به نسبت جمعیت شان در کشور ما از جرم ایرانی ها بیشتر نیست و بخش عمده ای از جرایم آنها علیه هموطنان خودشان است.
وی با بیان اینکه "نیروی انتظامی یک واحد سیاست گذار نیست، بلکه مجری سیاست ها است"، تاکید کرد: هر تصمیمی که مسوولین استان در این زمینه بگیرند، نیروی انتظامی پشتیبان تصمیمات آنها خواهد بود.
سردار "محمدرضا اسحاقی" فرمانده انتظامی استان کرمان نیز در باره حضور اتباع غیرمجاز خارجی در استان کرمان گفت: بایستی روی نقاط مورد علاقه اینها به نوعی تاثیرگذار باشیم تا حداقل رغبت حضور در این استان را از آنها بگیریم.
وی افزود: بیش از یک سوم معادل 32 درصد جرایم خشن در استان کرمان توسط افاغنه انجام می شود و نیروی انتظامی از جمله دستگاه هایی است که از حضور آنان ناراضی و ناراحت است.
فرمانده انتظامی استان کرمان شکل گیری شبکه های قاچاق انسان را از جمله تهدیدات جدی برای استان کرمان ذکر کرد و افزود: این شبکه ها مشکلات زیادی را برای استان بوجود آورده و افراد زیادی را درگیر این قضیه کرده است.
سردار اسحاقی افزود: مساله قاچاق انسان به حدی رسیده است که سود کار قاچاق افاغنه از سود حمل مواد مخدر بیشتر شده است، به طوری که انتقال یک فرد افغان از سیستان و بلوچستان تا کرمان حدود سه میلیون ریال تا 10 میلیون ریال درآمد به همراه دارد.
وی برخورد با شبکه های قاچاق انسان را از اولویت های نیروی انتظامی استان کرمان ذکر کرد و افزود: به عنوان مثال چندی پیش یک باند قاچاق انسان متلاشی و 30 دستگاه خودروی متعلق به آنان توقیف شد.
فرمانده انتظامی استان کرمان سخت گیری در اجاره دادن منزل و کار در مزارع و کارگاه ها را از جمله راه هایی ذکر کرد که برای کاهش انگیزه حضور افغان های غیرمجاز در کشور مفید است، گفت: فرماندهی انتظامی استان کرمان در سال گذشته با اجرای عملیات های چند روزه در شهرهای رفسنجان، بردسیر، کرمان، زنگی آباد، شرف آباد، جیرفت، رودبار، بم و بروات بیش از 100 مرکز تجارت افاغنه را تعطیل کرده است.
سردار اسحاقی با بیان اینکه حضور افاغنه باعث ایجاد اختلال در بازار کار استان کرمان شده است، افزود: در کمیسیون اجتماعی استانداری، طرح ساماندهی کارگران فصلی در سطح استان را پیشنهاد داده ایم.
وی اضافه کرد: بر اساس این پیشنهاد در صورتی که ساماندهی کارگران فصلی انجام شود، می توانیم به هنگام نیاز هر منطقه از استان به وجود کارگر، از کارگران بومی و محلی شهرهای دیگر به صورت جابجایی و تبادل استفاده کنیم.
فرمانده انتظامی استان کرمان گفت: در صورتی که این پیشنهاد به تصویب برسد و به اجرا در آید، هم نیاز مناطق استان در فصل های مختلف به کارگر برطرف می شود و هم استفاده از کارگران افغان کمتر خواهد شد.
سردار اسحاقی همچنین به دستگیری 93 هزار و 409 نفر از اتباع بیگانه در سال گذشته در استان کرمان اشاره کرد و گفت: از این عده 630 نفر پاکستانی و بقیه افغان بوده اند.
وی اضافه کرد: از بین اتباع دستگیر شده افغان نیز بیش از 91 هزار نفر غیرمجاز بوده است که از کشور طرد شده اند و فقط بیش از دو هزار نفر از آنان دارای مجوز تردد در استان کرمان بوده اند.
البته در این میان نظرات "رضا کلانتری"‌رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر فرماندهی انتظامی استان کرمان در خصوص راهکارهای کاهش حضور افغان ها در استان کرمان جالب است.
او به خبرنگار ایرنا گفت: کارفرمایان استان کرمان از کارگران ایرانی استفاده نمی کنند و ترجیح می دهند به سوی استفاده از افاغنه بروند که این امر باعث افزایش جذب این افراد به کشور می شود.
رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر فرماندهی انتظامی استان کرمان علت استفاده نکردن از کارگران ایرانی توسط کارفرمایان را به خاطر معتاد بودن بسیاری از آنها ذکر کرد و افزود: کارگر معتاد بالطبع از کارآیی کمتری نسبت به کارگران غیرمعتاد افغان برخوردار است.
وی گفت: در افغانستان 504 هزار خانوار در زمینه کشت خشخاش و تولید مواد مخدر فعالیت دارند که هر فرد از این خانوارها در سال 300 دلار و در مجموع به طور متوسط هر خانوار در طول سال دو هزار دلار از این راه درآمد کسب می کند.
کلانتری با بیان اینکه "این درآمد برای آنها بسیار ناچیز است"، گفت: یک فرد افغان در ایران روزانه حدود 15 دلار درآمد دارد، لذا به خاطر کسب درآمد بیشتر و وجود بازار کار ترجیح می دهد به ایران بیاید.
رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر فرماندهی انتظامی استان کرمان افزود: به غیر از طیف وسیعی از این افراد که در ایران ماندگار شده و ازدواج کرده اند، عده ای از آنها سرمایه های هنگفتی جمع آوری کرده و حتی به عنوان تاجر فعالیت می کنند.
وی با تاکید به اینکه مشکل حضور افاغنه در استان کرمان را باید از چند بعد بررسی کرد، گفت: زمانی که تقاضا بالا باشد، عرضه هم افزایش پیدا می کند، لذا وقتی که زمینه اشتغال بالا باشد، با توجه به درآمد هنگفت آن، افزایش حضور افاغنه در ایران را شاهد خواهیم بود.
کلانتری نبود ساز و کار مناسب برای ساماندهی مطلوب افاغنه در مرزها را از دیگر مشکلات موجود برشمرد و گفت: این افراد در عین اینکه، مالیات و حقوق گمرکی نمی پردازند، از حقوق شهروندان ایرانی مانند آب، برق، گاز، مخابرات، جاده و سرویس های عمومی حمل و نقل نیز برخوردار هستند.
وی بهترین راه برای کاهش حضور افاغنه در ایران را ساماندهی آنها در ابتدای ورود و در مرزها دانست و افزود: بایستی ساز و کار مناسبی تهیه شود تا در هنگام ورود آنها در مرز با گرفتن مالیات و عوارض گمرکی، مدت زمان حضور آنها در کشور مشخص و ورود آنها به کشور ساماندهی شود.
کلانتری گفت: در این صورت می توانیم بانک اطلاعاتی از این افراد راه اندازی کنیم و بر اساس این اطلاعات از مقصد و محل کار آنها اطلاع حاصل کنیم.
وی افزود: در حال حاضر نه تنها از این افراد تعرفه های دولتی گرفته نمی شود، بلکه هیچ اطلاعی از محل اسکان و اقامت آنها نیز وجود ندارد.
رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر فرماندهی انتظامی استان کرمان تاکید کرد: در صورتی که کار ساماندهی حضور اتباع افغان در ایران به درستی انجام شود، علاوه بر از بین رفتن زمینه قاچاق انسان، مالیات و تعرفه دولتی از آنها گرفته می شود و با اتمام مهلت حضور آنها در کشور به راحتی می توان آنها را اخراج کرد، در عین حال مشکل اشتغال نیز حل خواهد شد.
وی گفت: کرایه حمل هر کیلو تریاک از سیستان و بلوچستان تا کرمان 500 هزار ریال است، در حالی که انتقال هر فرد افغان در این مسیر دو میلیون و 500 هزار ریال است.
کلانتری افزود: با دستگیری قاچاقچیان انسان فقط خودروی حمل کننده افاغنه به مدت شش ماه توقیف می شود و هیچ مجازات دیگری برای قاچاقچیان در نظر گرفته نمی شود.
وی با بیان اینکه "در حال حاضر قاچاق انسان شبکه ای به مراتب پیچیده تر از قاچاق مواد مخدر و کالای قاچاق دارد"،‌ گفت:‌ این امر ماموریت مبارزه با مواد مخدر را منحرف و دچار اخلال می کند، زیرا شکل کار قاچاقچیان انسان مانند قاچاقچیان مواد مخدر است.
رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر فرماندهی انتظامی استان کرمان گفت: مواردی از قاچاق افاغنه توسط قاچاقچیان انسان در جعبه های بغل اتوبوس ها دیده شده است و حتی در یک خودروی سواری 15 نفر سوار کرده بودند.
کلانتری حضور بدون حساب و کتاب افاغنه در سطح استان و نداشتن اطلاعات کافی در مورد آنها را موجب ناامنی برای استان دانست و گفت: فردی که هویت و محل اسکانش مشخص نیست و به راحتی از مرز عبور می کند می تواند هر جرمی را مرتکب شود.
وی با اشاره به اینکه افغانستان کشوری از هم گسیخته است که هیچ ساز و کار مناسبی در آن حکمفرما نیست، افزود: برخورد با افاغنه مجرم در آن کشور غیر ممکن است.
رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر فرماندهی انتظامی استان کرمان در پاسخ به این سووال چرا افاغنه برای ورود به عربستان از پاسپورت استفاده می کنند، اما برای حضور در ایران خود را ملزم به ارایه گذرنامه و روادید نمی بینند؟ گفت: هم مرز بودن ایران با افغانستان، پدیده شوم قاچاق مواد مخدر، کمک اقوام این سوی مرز به آنها، بعد مسافت و اندک بودن تعدادی که می خواهند وارد عربستان شوند، از دلایل این امر است.
کلانتری به مسایل امنیتی که افاغنه برای استان کرمان ایجاد کرده اند، اشاره کرد و گفت: این افراد در جرایم خشن مانند سرقت، قتل و راهبندان مسلحانه و آدم ربایی برای کسب درآمد دست دارند.
وی با بیان اینکه "در مرکز کشور برای حل مشکل افاغنه از افراد کارشناسی که به طور عملی این موضوع را لمس کرده اند، استفاده نمی شود"، گفت: برای تصمیم گیری و ارایه راهکار در موضوع افاغنه باید از افرادی که از نزدیک این مشکل را دیده و کار میدانی کرده اند، استفاده شود.
رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر فرماندهی انتظامی استان کرمان عملکرد اداره کل کار و امور اجتماعی را در حل مشکل اشتغال کارگری استان کرمان بسیار ضعیف ارزیابی کرد و افزود: اگر اشتغال کارگری استان کرمان ساماندهی شود و کارفرمایان بتوانند از کارگران خوب ایرانی استفاده کنند، هرگز به سراغ افاغنه نمی روند.
وی حضور افاغنه در باندهای قاچاق مواد مخدر را از دیگر مشکلات این عده برای کشور و استان کرمان نام برد و گفت: شیوه بیشتر این افراد برای حمل مواد مخدر بلع انباری است.
رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر فرماندهی انتظامی استان کرمان گفت: افاغنه بیشتر در حمل هرویین، حشیش و کراک فعالیت دارند.
کلانتری گفت: ماموران پلیس مبارزه با مواد مخدر استان کرمان سال گذشته 733 کیلوگرم مواد مخدر و سه هزار و 148 عدد آمپول روانگردان را از اتباع افغانستان کشف و در این زمینه 34 نفر را دستگیر کرده اند.
وی با اشاره به اینکه هم قاچاقچیان و هم کارگران افغان از وضع مالی بهتری نسبت به ایرانی ها برخوردارند، گفت: آنها مصرف کننده مواد مخدر نیستند و به همین دلیل درآمدشان نیز بیشتر است.
کلانتری بیان کرد: متاسفانه برای افاغنه ساکن ایران ساز و کار مناسبی ایجاد نشده است تا درآمد خود را در بانک های ایرانی نگهداری کنند و یا معاملاتشان قانونی باشد که مجبور باشند، مالیات بپردازند.
وی با اشاره به اینکه از نظر قانون ازدواج ایرانی و افغان مجاز نیست، افزود: مشکلات بسیار زیادی از جمله تعداد فرزند زیاد بدون هویت و شناسنامه به خاطر این نوع ازدواج ها در این استان بوجود آمده است.
رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر فرماندهی انتظامی استان کرمان با بیان اینکه "جرایم اخلاقی از دیگر جرایمی است که توسط افاغنه صورت می گیرد، به احتمال وجود جاسوس در میان افاغنه اشاره کرد و گفت: در صورتی که ورود این مهمانان ناخوانده ساماندهی شود حتی اگر در بین آنها، افرادی جاسوس هم باشند کنترل آنها راحت تر خواهد بود.
"جواد منصوری" رییس سازمان کار و امور اجتماعی استان کرمان نیز درباره حضور افاغنه در استان کرمان گفت: معضل اتباع بیگانه در تمام کشورها وجود دارد، اما در کشور ما به لحاظ حضور نیروهای خارجی در افغانستان و عراق این معضل ملموس تر است.
وی به خبرنگار ایرنا گفت: ماده 181 قانون کار صراحت دارد کارفرمایانی که اتباع بیگانه فاقد پروانه کار را به کار گیرند و یا در کاری غیر از آنچه در پروانه کارشان درج شده است به کار گمارند و این موضوع را به وزارت کار و امور اجتماعی اطلاع ندهند، این کارفرمایان خاطی محسوب شده و به مجازات حبس از 91 تا 180 روز محکوم خواهند شد.
رییس سازمان کار و امور اجتماعی استان کرمان گفت: در ماده 182 قانون کار نیز گفته شده است "کارفرمایانی که خلاف مفاد ماده 192 از تسلیم آمار و اطلاعات مقرر به وزارت کار و امور اجتماعی یا سازمان های کار خودداری کنند، مجرم شناخته می شوند و به جریمه نقدی از 50 تا 250 برابر حداقل مزد روزانه کارگر محکوم می شوند."
منصوری افزود: پرونده های کارفرمایان خاطی توسط سازمان های کار تشکیل و به دادگستری ارسال می شود و دادگستری نحوه برخورد با کارفرمای خاطی را تعیین می کند.
وی افزود: در مورد ماده 182، اگر جرم کارفرما ثابت شود از طرف سازمان کار و امور اجتماعی به سیستم قضایی معرفی می شود و این دستگاه باید جرم را پیگیری کند.
رییس سازمان کار و امور اجتماعی استان کرمان اضافه کرد: سال گذشته با بازرسی های انجام شده 625 نفر از کارفرمایان متخلف و امسال نیز 25 نفر از این افراد از سوی سازمان کار و امور اجتماعی استان کرمان به دادگاه معرفی شده اند.
منصوری بستن مرزها و جلوگیری از ورود اتباع بیگانه فاقد مجوز را راه حل اساسی کاهش حضور این افراد در کشور دانست و گفت: این امر مربوط به نیروی انتظامی است.
وی با بیان اینکه "کارفرمایان طبق قانون مجاز نیستند افرادی که پروانه کار ندارند را به کار گیرند"، گفت: اما با این حال تعداد زیادی از کارفرمایان به دلیل اینکه تصور می کنند نیروی کار افغان ارزان تر است اقدام به این کار می کنند در حالی که از مسایل و مشکلاتی که بعد از به کار گیری آنها پیدا می کنند، اطلاع ندارند.
رییس سازمان کار و امور اجتماعی استان کرمان یکی دیگر از دلایل کارفرمایان برای به کارگیری کارگران افغان را معتاد بودن بسیاری از کارگران ایرانی برشمرد و گفت: این در حالی است که مواد مخدر توسط اتباع افغانستان کشت، حمل و توزیع می شود.
منصوری با اشاره به ناهنجاریهای اجتماعی که توسط افاغنه در استان کرمان صورت می گیرد، گفت: مردم نباید اجازه دهند نیروی بیگانه بدون مجوز کار در کشور فعالیت کند.
این کارشناس حوزه کار و کارگری استان کرمان افزود: کارگران افغان اخیرا به جای انجام کارهای سخت به کارهای تجاری و پر سود روی آورده اند و متاسفانه کارفرمایان هم با آنها همکاری می کنند.
وی گفت: به عنوان مثال، اخیرا کارفرمایان کوره پزخانه ها را به این افراد اجاره می دهند و بیشتر کارگرانی که به صورت قاچاق وارد استان می شوند محل امن اسکانشان در همین کوره پزخانه ها است.
منصوری افزود: اتباع افغان همچنین در بازار میوه به صورت اجاره ای کار می کنند که مسوولین میادین میوه و تره بار باید متوجه باشند و اجازه کار به این افراد ندهند.
رییس سازمان کار و امور اجتماعی استان کرمان گفت: در اجرای طرح آمایش 2، 3 و 4 برای ساماندهی اتباع بیگانه، اینها می بایست در پایگاه های اطلاع رسانی مربوط اقدام به نام نویسی کنند که از بین 75 هزار نفر زن، مرد و کودک که اقامت داشته اند، برای 16 هزار و 804 نفر افراد ذکور بالای 18 تا 60 سال کارت کار صادر شده است.
وی اضافه کرد: این افراد باید در شغلی که در کارتشان ذکر شده است مشغول به کار شوند و اگر کارفرمایی در شغل دیگری از اینها استفاده کند، طبق ماده 181 متخلف محسوب می شود.
منصوری عدم اطلاع کارفرمایان از مواد قانونی را از مشکلات مهم موجود برشمرد و گفت: این کارفرمایان مقصر هستند و باید در این مسایل دقت کنند.
رییس سازمان کار و امور اجتماعی استان کرمان گفت: اگر اتباع کشور ما بدون مجوز وارد افغانستان شوند بلافاصله دستگیر و زندانی می شوند، در حالی که اتباع افغانستان به راحتی وارد کشور می شوند، اقامت می کنند و مشغول کار می شوند.
وی گفت: باید به سمتی برویم که کارفرمایان ایرانی از کارگرانی که دارای پروانه اقامت و کار هستند، استفاده کنند.
منصوری اضافه کرد: کارفرمایان باید در هنگام نیاز، چنین کارگری را تقاضا کنند تا هم کارگر مجبور باشد پروانه اقامت و کار بگیرد و هم مدت حضورش در ایران مشخص باشد و در زمان پایان مهلت حضورش در ایران بتواند از کشور خارج شود.
رییس سازمان کار و امور اجتماعی استان کرمان با بیان اینکه "طبق ماده 120 قانون کار اتباع بیگانه نمی توانند در ایران کار کنند، مگر آنکه اولا دارای روادید ورود با حق کار مشخص و ثانیا مطابق با قوانین و آیین نامه های مربوطه پروانه کار دریافت کنند"، گفت: کارفرمایان برای گریز از قانون و پرداخت نکردن حق بیمه موارد قانونی را زیر پا می گذارند.
وی افزود: طبق ماده 148 قانون کار، کارگران افغان که کارت مجاز و پروانه کار داشته باشند، کارفرمایان موظف هستند، آنها را بیمه کنند در حالی که هیچیک از کارفرمایان این کار را نمی کنند.
منصوری گفت: چنین کارفرمایانی که اقدام به بیمه کارگران خود نکنند، طبق ماده 183 قانون کار مجرم هستند و به جریمه نقدی معادل سه تا 10 برابر حق بیمه مربوطه محکوم می شوند.
رییس سازمان کار و امور اجتماعی استان کرمان گفت: این کارفرمایان تصور می کنند با بکارگیری کارگر افغان غیر مجاز و ندادن حق بیمه منفعت می کنند، در حالی که همین کارفرمایان حاضر می شوند جا و مکان و سایر امکانات در اختیار این کارگران قرار دهند که هزینه آن از حق بیمه آنها بیشتر می شود.
وی گفت : سال گذشته سازمان کار و امور اجتماعی استان کرمان کارفرمایان متخلف را به سه میلیارد ریال جریمه محکوم کرد که حدود یک میلیارد ریال آن در این سازمان وصول و به حساب خزانه واریز شد.
منصوری گفت: بقیه کارفرمایانی که جریمه خود را پرداخت نکرده اند، نیز به دادگاه معرفی شده اند.
رییس سازمان کار و امور اجتماعی استان کرمان با اشاره به اینکه کار در برخی از مشاغل مانند کوره پزخانه ها، سنگبری ها، کارهای ساختمانی و کشاورزی به شرط اینکه نیروی کار ایرانی وجود نداشته باشد، برای افاغنه مجاز شمرده شده است، افزود: این در حالی است که نیروی کار ایرانی وجود دارد، اما با این حال کارفرمایان به دلایل گفته شده از نیروی بیگانه استفاده می کنند.
گزارش از: زهرا حبیبی - دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی در کرمان