به دنبال انتشار دومین گزارش از سوی بانک مرکزی که تمامی آمار و ارقام با نخستین گزارش منتشره از سوی این نهاد متفاوت بود سازمان کار استان کرمان پاسخی را برای تنویر افکار عمومی قرار داده است که در این گزارش به آن می پردازد.

به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران دانشجویی ایران "ایسکانیوز" ، اواخر سال 1386 بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با همکاری وزارت کار وامور اجتماعی تصمیم گرفتند با انتخاب یک مشاور مستقل از بخش خصوصی طرح مشترکی را برای ارزیابی تسهیلات بانکی پرداخت شده به متقاضیان راه اندازی بنگاههای زود بازده را اجرا کنند . پس از مطالعات مربوط به طراحی و تدوین طرح 60 تیم کارشناسی به 30 استان کشور برای تکمیل پرسشنامه و مصاحبه با استفاده کنندگان تسهیلات اعزام شدند . و از جامعه مورد بررسی تعداد 8500 طرح نمونه به طور تصادفی انتخاب و با مراجعه به محل آنها ، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه صورت گرفت . هر تیم متشکل از 3 نفر کارشناس ( یک نفر از بانک مرکزی و یک نفر از وزارت کار و امور اجتماعی به عنوان ناظر و یک نفر مشاور بخش خصوصی به عنوان کارشناسی مستقل و مسئول اجرای طرح ) کار مصاحبه ، تکمیل پرسش نامه و جمع آوری اطلاعات پیش بینی شده در طرح ارزیابی را در محل بنگاه های اقتصادی استفاده کننده از تسهیلات به عهده داشتند ضمن آنکه در جریان اجرای طرح نیز با اعزام کارشناسان دیگر ، نظارت بر اجرای بهینه طرح ارزیابی مدنظر قرار گرفت ، کلیه پرسش نامه های تکمیل شده مورد بازبینی و کنترل کارشناسان مجرب مشاور قرار گرفت و اشکالات احتمالی آنها رفع و پس از انتقال اطلاعات پرسشنامه ها به کامپیوتر و استخراج جداول ، نتایج طرح مشخص شد که میزان انحراف تسهیلات در کل کشور از مسیر موردنظر 1/4 درصد بوده است و این آمار رسما از سوی بانک مرکزی انتشار یافت و در رسانه ها مطرح شد . تعداد نمونه های مورد بازدید در استان کرمان 323 طرح بود که میزان انحراف مشاهده شده کمتر از 10 درصد اعلام گردید. البته انحرافها غالبا به علت وقوع خشکسالی شدید و سرمازدگی بوجود آمد و گزارش مذکور مورد تایید بانک مرکزی و وزارت کار قرار گرفت .
اما اخیرا گزارشی توسط یکی از بخش های نامشخص بانک مرکزی منتشر شد و در آن انحراف کلی طرحها را 38 درصد و در استان کرمان این انحراف را به میزان 83 درصد اعلام کردند که در برخی رسانه ها بدون درنظر گرفتن قابل استناد بودن یا نبودن آن منتشر گردید. لازم است در این خصوص توضیحاتی ارائه شود :
1-در گزارش مذکور ، انتخاب نمونه ها از تسهیلاتی با رقم 10 میلیون ریال به بالا اعلام شده است و تسهیلات بالای 10 میلیارد ریال هم مورد تمام شماری قرار گرفته است . حال سئوال اینجاست چگونه نمونه تصادفی در استان کرمان انتخاب شده است که 29 طرح انتخابی مبلغی معادل 26107900000 ریال دریافت نموده اند . آیا این اعداد را می توان با واقعیت تطابق داد. در حالیکه بسیاری از وامهای پرداختی به گواه نمایندگان بانک مرکزی کمتر از 50 میلیون ریال دریافت نموده اند ، با این اعداد باور نکردنی اصل نمونه گیری و حتی بازنگری مورد تردید واقع می شود ، چون میانگین تسهیلات پرداختی این طرحها حدود 10 میلیارد ریال است حال آنکه در کل استان کرمان فقط یک طرح بالای 10 میلیارد ریال داریم آیا در نمونه گیری به طور تصادفی نمی بایست حداقل 10 طرح زیر 100 میلیون ریال وجود داشته باشد که بتوان به آن استناد کرد .
این گزارش دارای تناقضات فراوانی است . به طور مثال چارچوب آماری طرح مطالعاتی حدود 345000 طرح از 9 بانک دولتی از طرح هایی که تا تاریخ 1/12/86 قرارداد با آنها امضا شده و حداقل یک قسط از تسهیلات مندرج در قرارداد را دریافت نموده اند اعلام شده است که بر اساس مستندات و بازدید گروه های سه نفره بازدیدکننده در استان کرمان از 323 طرح موجود در نمونه آماری بانک مرکزی تعداد 13 طرح هیچ تسهیلاتی دریافت نکرده بودند اما بعنوان دریافت کننده تسهیلات مطرح شده بودند که این مطلب مورد تایید بانکهای عامل نیز قرار گرفت .
3-با توجه به ارائه آمار متناقض از سوی بخش های مختلف بانک مرکزی که یک بار انحراف را 4 درصد و یکبار 38 درصد اعلام می کنند اولاً اختلاف ده برابری کاملا غیرمنطقی است که بیانگر عدم انتخاب علمی جامعه آماری است که تعبیر به انحراف شده است و ثانیاً نمونه بسیار کم و غیرتصادفی از کل بررسی انجام شده غیرعملی بودن این گزارش را نشان می دهد و به نظر می رسد این یک مشکل داخلی در بین بخشهای بانک مرکزی می باشد تا یک آمار رسمی ،
4- با توجه به اینکه بانک مرکزی بعنوان بزرگترین منتقد طرح بنگاه های زودبازده و وزارت کار بعنوان مجری این طرح هستند ، برای اینکه شائبه ای در آمار بدست آمده بوجود نیاید از یک مشاور خصوصی بعنوان پیمانکار طرح استفاده شد و گروهی متشکل از نمایندگان بانک مرکزی وزارت کار و امور اجتماعی و مشاور بخش خصوصی به ارزیابی طرحها پرداختند که نمایندگان وزارت کار و بانک مرکزی فقط نقش ناظر را داشتند و امر آمارگیری و تجزیه و تحلیل آمار بر عهده بخش خصوصی قرار گرفت که نتایج اعلام شده از طرف این گروه حاکی از موفقیت 96 درصدی طرح است اما گزارش اخیر جهت دار و یک جانبه است که هیچ مرجعی از آن اطلاع ندارد و مبنا و مستندات آن مورد تایید هیچ منبعی حتی در خود بانک مرکزی هم نیست .
5- گزارش جدیدی که از سوی اداره نظارت بانک مرکزی ارائه شده مورد تایید اداره اعتبارات بانک مرکزی نیست.
6- در گزارش ادعا شده است که از آن جامعه آماری که اداره اعتبارات بانک مرکزی با مشاور قرارداد بسته طرح ها را انتخاب کردند ، ولی این ادعا هنوز تطبیق داده نشده است ،
7-انتشار این گزارش در شرایطی که هنوز رییس جدید بانک مرکزی کاملا استقرار نیافته و با سوء استفاده از خلا موجود توسط یک جریان خاص ارقام متناقضی در اختیار رسانه ها قرار می دهد که نشانگر پیگیری اهداف خاصی از جانب این گروه دارد این اطلاعات و آمارها به قدری در هاله سیاسی کاری فرو رفته که همه آمارهای قبلی بانک مرکزی را نقض می کند.
8- به نظر می رسد با توجه به مقامتهای موجود در برخی بخشهای بانک مرکزی در پرداخت تسهیلات به بنگاه های زودبازده ارائه این گزارش دور از واقع سیاسی و به قصد انتقام گیری از طرح می باشد ./