به‌مناسبت روز پاسدار/ اگر سپاه نبود، کشور هم نبود

 

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مدت زمان کوتاهى از پیروزی انقلاب اسلامی آن‌چنان رشادت و دلاورمردى از خود نشان داد که امام خمینی(ره) تنها به‌فاصله دوماه بعد در خجسته سالروز میلاد سرور و سالار آزادگان امام حسین(ع) این روز بزرگ را روز پاسدار نامیدند.


در دوم اردیبهشت ماه 1358 امام خمینى(ره)، بنیانگذار عظیم الشان انقلاب اسلامى رسماً طى فرمانى به شوراى انقلاب، تأسیس سپاه را با شرح وظیفه حفاظت و نگهبانى از دستاوردهاى انقلاب اعلام داشتند.
با این فرمان تاریخى، عده زیادى از حافظان انقلاب ونظام و پیروان حقیقى ولایت فقیه که از مدتها پیش کار خویش را در کمیته‏هاى انقلاب آغاز کرده بودند، رسمیت یافتند و در مدت زمان کوتاهى، آنچنان رشادت و دلاورمردى از خود نشان دادند که آن امام فرزانه تنها به فاصله دوماه بعد، یعنى در هفتم تیر 1358در خجسته سالروز میلاد سرور و سالار آزادگان امام حسین(ع) این روز بزرگ را روز پاسدار نامیدند.
از آن زمان تاکنون 30سال مى‏گذرد و اینک سپاه وارد 31 سالگى خویش مى‏گردد. در این سالیان متمادى، سپاه فراز و نشیب‏هاى زیادى را پشت سر گذاشته است. از تشکیل قواى چندگانه در مقطعى تا شایعه انحلال و ادغام در مقطعى دیگر، از محدودیت در دریافت حتى چند اسلحه کلاشینکف در یک مقطع تا ساخت پیشرفته‏ترین سلاحها در مقاطع دیگر. با این وجود سپاه و فرزندان پاسدار آن با تحمل همه سختى‏ها، هیچ‏گاه دست از آرمانهاى انقلاب و فرمانبردارى از امام و رهبرى نکشیدند و با استقامت و ایستادگى خود، فرهنگى دیگر گونه و مثال زدنى را در طریقت خدمت از خویش به جاى گذاشتند.
پاسداران این نهاد انقلابى همانگونه که در وظیفه قانونى آن نیز در اصل یکصد و پنجاهم قانون اساسى آمده است، تمامى توان خویش را براى حفاظت وحراست از دستاوردهاى انقلاب اسلامى تا سر حد جان به کار گرفتند و در این مسیر خطیر، صحنه‏هاى زیبایى را از ایثار و فداکارى خلق نمودند؛ صحنه‏هایى که تک تک آنان از سرمایه‏هاى گرانقدر معنوى و بى‏بدیل سپاه و انقلاب مى‏باشد. سرمایه‏هایى که حفظ، نگهدارى و حراست از آنان، به مراتب از سرمایه‏هاى مادى و تجهیزاتى اولى‏تر است و چه بسا بایستى بر تمامى آن‏ها "برچسب‏هاى ویژه اموال بیت المال مسلمین " نصب و الصاق نماییم. زیرا آنچه که امروز سپاه را در عرصه‏هاى مختلف نظامى وغیر نظامى سرآمد و پیشتاز ساخته است، نه به واسطه توان مادى و لجستیکى بوده بلکه به مدد "نفس‏هاى مطمئنه "اى است که با ایثار و جانفشانى خویش همه چیز را به سپاه و نظام هدیه کرده‏اند.


تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامى‏
در نخستین روزهاى پیروزى انقلاب اسلامى در سال 1357 بنا به فرمان حضرت امام خمینى (قدس السره) به جوانان غیور و انقلابى ایران اسلامى، عده‏اى از دلسوختگان راستین و پیروان صدیق ولایت فقیه گرد هم جمع آمدند و نهاد مقدس سپاه را پى‏ریزى کردند.
شاید در آن روزهاى نخست که هدف سپاه را پاسدارى از انقلاب اسلامى و دستاوردهاى آن مطرح مى‏کردند، تصور نمى‏رفت که چه مسؤولیت سنگین و رسالت خطیرى به عهده این تشکیلات تازه تأسیس خواهد بود؛ اما از آنجا که محرک حضور در این نهاد، خدمت بى‏شائبه به انقلاب اسلامى و اطاعت محض و عاشقانه از مقام ولایت فقیه بود، سپاه به عنوان بازوى توانمند ولایت فقیه، خویشتن را براى هر نوع مأموریت محوله آماده کرده بود.
امام (قدس سره) در دوم اردیبهشت سال 1358 طى فرمانى به شوراى انقلاب، رسماً تأسیس این نهاد مقدس را اعلام کردند و شوراى انقلاب با تأسیس شوراى فرماندهى سپاه، گام اساسى را در جهت سازماندهى این نهاد برداشت.
سپاه در دوران تشکیل، صرفاً نیروى شهرى به حساب مى‏آمد که با توجه به شرایط خاص در جامعه و پراکندگى قواى‏انتظامى، مأموریت حفظ نظم و امنیت عمومى را عهده‏دار شده بود.
در آن روزها، عده پیوستگان به سپاه اندک بود و اکثر علاقه‏مندان به انقلاب جذب تشکیلات و نهادهاى دیگر شده بودند. عمدتاً در کمیته‏هاى انقلاب اسلامى به پاسدارى از انقلاب برخاسته و سعى در صیانت آن داشتند.
تعداد کم این عده سپاهیان پرانگیزه، نقطه ضعف محسوب نمى‏شد و عموم برادران سپاهى گوش به فرمان حضرت امام (قدس سره) و آماده اجراى فرامین ولى فقیه بودند.
اگر چه سپاه هویتى نظامى دارد ولى، نظامى‏گرى در واقع یک بعد از ابعاد هویت مقدس این نهاد مکتبى و مردمى‏است. سپاه نهادى در جهت پیاده کردن اهداف و آرمان‏هاى والاى انقلاب اسلامى است و نامگذارى سال‏روز ولادت سالار شهیدان به نام روز پاسدار از این جهت است که سپاه آرمانى بزرگ و مقدس دارد که حفاظت و نگهبانى از نظام و حکومتى است که بر اساس اسلام ناب محمدى - صلى الله علیه و آله- برپا شده است و داعیه تحقق نسبى آن را در جهان امروزى دارد و دامنه این آرمان تا زمان حکومت عدل جهانى امام مهدى "عج " نیز گسترده است و بدین لحاظ داراى آرمان‏هاى مکتبى، انسانى و جهان شمول است که باید همیشه حرکت خود را بدان سوى جهت دهد.

وظایف سپاه در بدو تشکیل‏
شوراى فرماندهى در اطلاعیه 16 اردیبهشت 1358 وظایف کلى سپاه را به شرح زیر اعلام کرد:
1- کمک به اجراى امور انتظامى، امنیتى و کنترل، تعقیب و دستگیرى عناصر ضد انقلاب.
2- مبارزه مسلحانه علیه جریان‏هاى مسلحانه ضد انقلاب.
3- دفاع در برابر حملات و اشغالگرى‏هاى عوامل یا قواى بیگانه در داخل کشور.
4- همکارى و هماهنگى مؤثر با نیروهاى مسلح جمهورى اسلامى ایران مطابق آیین‏نامه‏هاى مربوطه.
5- تربیت و آموزش اخلاقى، ایدئولوژیکى - سیاسى و نظامى کادرهاى سپاه.
6- کمک در اجراى دستورات انقلاب اسلامى و دادگسترى دولت جمهورى اسلامى.
7- حمایت از نهضت‏هاى رهایى‏بخش و حق‏طلبانه مستضعفین جهانى تحت نظارت رهبرى انقلاب.
8- مشورت و استفاده از نیروهاى انسانى و تخصصى سپاه به هنگام بروز بلایا و حوادث غیر مترقبه و کمک به پیشبرد طرح‏هاى عمرانى دولت جمهورى اسلامى ایران به منظور استفاده هر چه بیشتر از نیروى پاسداران.

فعالیت‏هاى سپاه پاسداران انقلاب اسلامى‏
سپاه از بدو تشکیل با وجود مشکلات فراوان، در فعالیت‏هاى بزرگ و مهمى شرکت داشته است که اهم این فعالیت‏ها عبارتند از:

1- سپاه در کردستان‏
بعد از پیروزى انقلاب اسلامى و اوج‏گیرى دسیسه‏هاى دشمنان و گروهک‏هاى محارب و ضد انقلاب در نقاطى چون خوزستان، گنبد و کردستان، سپاه ضرورت حضور خود را در این نقاط به خوبى تشخیص داد و در جهت رفع فتنه، بسیج شد و هنگامى که شورش‏هاى مسلحانه در نقاط کوهستانى و صعب العبور نواحى کردنشین متمرکز شد، پاسداران نیز براى حضور درازمدت در آن نقاط آماده شدند و به صورت جدى مقابل اشرار و ضد انقلاب و ایادى‏بیگانگان صف‏آرایى کردند و امروز جاى جاى آن خطه از میهن اسلامى کردنشین، نشان از رشادت‏ها، جانبازى‏هاى مظلومانه و غریبانه عزیزانى دارد که براى پاسدارى از کیان اسلام، میهن اسلامى و حفظ تمامیت ارضى کشور، از خون خود مایه گذاشتند تا جمهورى اسلامى سرافراز و پرشکوه بماند.

2- سپاه و جنگ تحمیلى‏
تحمیل جنگ از سوى رژیم بعثى عراق به جمهورى اسلامى، صحنه جدیدى از امتحان الهى را براى سپاهیان پاسدار ایجاد کرد و مسؤولیت خطیر و سنگین آن‏ها را مضاعف ساخت. برادران غیور سپاهى در ابتدا، بى‏آن که از رزم کلاسیک بهره‏اى داشته باشند، بى‏اطلاع از نحوه به کارگیرى سلاح‏هاى سنگین و تجهیزات و ادوات نظامى متداول در جنگ‏هاى کلاسیک، با اتکال به خداوند و با سرهاى پرشور و دل‏هاى پرسوز، به آوردگاه شتافتند و در برابر متجاوزان بعثى به دفاع پرداختند. جایگاه ارزشمند سپاه در طول 8 سال دفاع مقدس، بى‏نیاز از توصیف است؛ حق کلام در این زمینه همان جمله امام راحل (قدس السره) است که فرمود: "اگر سپاه نبود، کشور هم نبود. "

3- سپاه و حفاظت‏
ترور شخصیت‏هاى مؤثر نظام، که از سوى دشمنان شیطان‏صفت به‏ویژه استکبار جهانى در دستور کار قرار گرفته بود و شهادت فرهیختگانى چون شهید مطهرى، شهید سپهبد قرنى، شهید مفتح، شهید بهشتى، شهید باهنر و شهید رجایى، سپاه را بر آن داشت تا در جهت توقف این ترورهاى وحشیانه و ناجوانمردانه، به مقابله برخیزد و توطئه شوم ضد انقلاب را از بین ببرد.

4- سپاه و امنیت پرواز
استکبار جهانى از راهزنى هوایى نیز دریغ نورزید و با هدایت عمال داخلى خود، جبهه‏اى دیگر از توطئه‏هاى ضد بشرى را در پیش روى انقلاب، باز کرد. انجام چند فقره هواپیماربایى که با نیت ضربه زدن به حیثیت نظام و زیر سؤال بردن امنیت ایران، در انظار جهانیان صورت پذیرفت، امام امت با بصیرت و دوراندیشى خاص خود و با اعتماد و اطمینانى که نسبت به سپاه داشت، این نهاد را مسؤول تأمین امنیت پرواز معرفى کرد.
بررسى نوشته‏هاى امام راحل(ره) به فرزندان خود در سپاه پاسداران، نکات جالبى از اعتماد امام به آنان را بازگو مى‏کند. یکى از این نامه‏ها، نامه‏اى است که امام خمینى(ره) در دى ماه 67 در پاسخ به نامه محسن رضایى، فرمانده وقت سپاه پاسداران، مى‏نگارند و بار دیگر بر تداوم پیگیرى بحث امنیت پرواز از سوى سپاه تأکید مى‏کنند.
امام خمینى(ره) در پاسخ به این نامه با قاطعیت بر ادامه فعالیت سپاه در این زمینه موافقت کرده مى‏نویسند: "جناب آقاى محسن رضایى، فرمانده محترم سپاه پاسداران انقلاب اسلامى‏
با تشکر از زحمات ارزشمند سپاه پاسداران در حراست از هواپیماها و برخورد با هواپیماربایان و با ابلاغ سلام به آنان، سپاه پاسداران چون گذشته، مسؤول حفاظت هواپیماها مى‏باشد و در صورت ربوده شدن هواپیمایى، سپاه مسؤول مى‏باشد...
1/10/67 روح‏الله الموسوى الخمینى ".

5- سپاه و گروهک‏ها
با وجود مسؤولیت‏هاى سنگینى که سپاه به‏عهده داشت، همزمان با توطئه‏هاى خائنانه گروهک‏ها و اعلام جنگ مسلحانه علیه جمهورى اسلامى، سپاه به مقابله با آن‏ها پرداخت و با کشف و خنثى کردن خانه‏هاى تیمى منافقین، توطئه شوم دشمنان را نقش بر آب نمود.
یکى از مؤثرترین اقدامات سپاه، کشف توطئه‏هاى حزب سرسپرده توده بود که منجر به متلاشى شدن قطعى این حزب منفور شد. تجلیل شگفت‏انگیز امام (قدس سره) از این اقدام بزرگ، گوشه‏اى از عظمت و اهمیت آن را براى همه آشکار ساخت و مراتبى از توان الهى و استعداد عظیم سپاه را به نمایش گذارد.

6- سپاه و سازندگى‏

فعالیت‏ها و مأموریت‏هاى رزمى، دفاعى و آموزشى، سپاه را از حضور فعال در عرصه سازندگى کشور دور نداشته است و در این زمان که جبهه مقابله با استکبار در سنگرهاى اقتصادى و توسعه گشوده شده است، آن‏ها نیز در این میدان مقدس حضور فعال و بسیار چشمگیرى دارند.
امروز گستره وسیعى از فعالیت‏هاى سازندگى از قبیل سدسازى، ساخت اتوبان و فرودگاه، بازسازى تأسیسات و اسکله‏هاى بنادر کشور، راهسازى، سازمان دریایى، پروژه‏هاى کشاورزى و دامدارى، طرح‏هاى آبرسانى و گازرسانى، احداث واحدهاى مسکونى، خودروسازى، تولید قطعات صنعتى، درختکارى و احیای جنگل‏ها و بازسازى مناطق جنگزده را در بر مى‏گیرد.
به منظور هماهنگى و نظارت بر این حجم وسیع از فعالیت‏هاى اقتصادى قرارگاه فرماندهى بازسازى خاتم الانبیا "ص " تشکیل شده است.
نقش زنان در سپاه‏
در جامعه اسلامى، زنان نقش عظیمى را به‏عهده دارند و در نهضت اسلامى نیز بنا به فرمایش امام راحل (قدس سره) نه تنها زنان عقب‏تر از مردان نبودند، بلکه در کنار آن‏ها و در بسیارى از جبهه‏ها، شاید پیشتاز، در عرصه‏هاى مختلف سیاسى، اجتماعى هم بودند و با حضور جدى خود به تکلیف الهى خویش عمل کردند.
سپاه از همان لحظه‏هاى آغازین تکوین و تکامل خویش، حضور خواهران و برادران را توأم با حفظ ارزش‏هاى انقلابى و اسلامى شاهد بوده است. حضور خواهران در سپاه از دو بعد قابل بررسى و تأمل است. بعد نظامى و بعد غیر نظامى. در بعد نظامى، خواهران با حضور خود در مناطق نظامى در دوران دفاع مقدس و امدادرسانى به جبهه‏ها و پشتیبانى رزمندگان اسلام نقش عظیمى را به‏عهده داشتند و در بعد غیر نظامى نیز با حضور در پایگاه‏هاى بسیج و جمع‏آورى کمک‏هاى مردمى و ارسال آن‏ها به جبهه‏ها بار سنگین مسؤولیت تدارک جبهه‏ها را بر دوش کشیدند. از سوى دیگر خواهران براى حفظ امنیت کشور، در مکان‏هاى حساس، حضورى هوشیارانه و فعال دارند. افزون بر موارد یاد شده از دیگر مسؤولیت‏هایى که به‏عهده آنان گذاشته شده است، حرفه مقدس پزشکى و پیراپزشکى است. ضمناً نمى‏توان سهم خواهران سپاهى را در سایر فعالیت‏هاى ارزند ه و پرتلاش نادیده گرفت.