نگاهی به چهارشنبه سوری از گذشته تا امروز

مردم‌سرزمین پهناور ایران اسلامی، با تاریخی کهن و گذشته‌ای سرشار از فراز و نشیب، گنجینه ارزشمندی‌از فرهنگ و تمدن را در سینه ستبر خویش حفظ کرده و دارای آداب، رسوم وسنتهای متعددی است که‌یکی‌از این سنت‌های دیرینه چهارشنبه آخر سال (چهارشنبه سوری) است.

از زمان‌دقیق شکل‌گیری، تغییر و تحولات این مراسم اطلاع دقیقی در دست نیست، در تقویم ایران باستان هر سال ‪ ۱۲‬ماه و هر ماه ‪ ۳۰‬روز بود با این احتساب طول سال عملا ‪ ۳۶۰‬روز می‌شد که‌با سال کامل شمسی پنج روز و اندی فاصله داشت.

مردم در این پنج روز با خانه تکانی و شستشو آماده پذیرایی و استقبال از نوروز می‌شدند.

افسانه‌های متعددی در این خصوص وجود دارد و حتی در بعضی از این افسانه‌ها آمده است که آواز جغد نیز از فراق نوروز است.

در اسطوره‌های ایران باستان ایزدی به نام "ریپتون" وجود دارد که نگهبان گرمای نیمروز است، زمانی که دیو زمستان به جهان هجوم می‌آورد این ایزد با پناه گرفتن در زیرزمین آبهاو ریشه‌های گیاهان را گرم نگه‌می‌دارد تا در بهار دوباره سبز شوند.

بر اساس اعتقادات ایرانیان باستان قدرت این ایزد در روزهای واپسین سال رو به تحلیل می‌رود و مردم برای تقویت گرمای زمین در آخرین چهارشنبه سال آتشی می‌افروختند که باعث تجدید قوای ریپتون شده و امکان گرم نگه داشتن زمین تا رسیدن بهار فراهم می‌کنند.

همچنین ایرانیان باستان اعتقاد داشتند که نباید چرک وپلیدی سال کهنه را تحویل نوروز دهند و چون رفع همه آلودگی‌ها با شستشو برای آنها ممکن نبود، علاوه بر آب به عنصر آتش نیز روی می‌آوردند.

امروزه این مراسم درنقاط مختلف از جمله مناطق مرکزی ایران با پیرایه‌های خرافی و تحریف دستخوش تغییر شده و هر ساله در روزهای پایانی سال استفاده از موادمحترقه باعث بروز اتفاقات ناگوار همراه‌خسارات جانی و مالی، موجبات نگرانی خانواده‌ها و شهروندان را فراهم می‌سازد.

چندسالی است که‌استفاده از مواد محترقه و منفجره جایگزین مراسمهای آرامش بخش و روح نواز نوروز شده و قشر جوان با کمترین اطلاع از پیشینه فرهنگی و اهداف اخلاقی ومعنوی این آیین‌ها، از اوایل اسفندماه با زدن ترقه و استفاده از مواد محترقه در معابر عمومی به استقبال نوروز می‌روند.

اکثر قربانیان حوادث چهارشنبه سوری و افرادی که از مواد محترقه استفاده می‌کنند جوانان و نوجوانان هستند که بسیاری از این افراد دچار نقض عضو، نابینایی دایم، سوختگی اعضای بدن و مرگ می‌شوند.

فرمانده انتظامی استان مرکزی گفت: افرادی که از امروز(سه‌شنبه) در رابطه بااستفاده از مواد محترقه دستگیر می‌شوند تاپایان تعطیلات نوروز در بازداشت خواهند بود.

سردار "نبی الله حیدری" افزود: برای پیشگیری از آسیب‌های فردی و کاهش خسارات استفاده از مواد محترقه، نیروی انتظامی اقدامات جدی خود را از دو ماه قبل آغاز کرده است.

وی اضافه کرد: دراین مدت ‪ ۴۹۸‬هزار انواع مواد محترقه در این استان کشف، ‪ ۱۳‬واحد متخلف پلمپ و ‪ ۱۳۰‬نفر دستگیر شده‌اند.