جنگندههای عراقی در حالی بمبهای شیمیایی خود را بر فراز حلبچه برسرمردم این منطقه فرومیریختند که این شهر در دست نیروهای ایرانی قرار گرفته و کردها متهم به همکاری با ایران شده بودند.
بدرفتاری دولت بعثی عراق با کردها همواره مشخص بوده، که این بار رژیم منفور و سرنگون شده بعث عراق، تنفر را با بمباران شیمیایی به نمایش گذاشت.
به کارگیری سلاحهای شیمیایی توسط عراق درطول هشت سال جنگ تحمیلی از آذر ماه سال ۱۳۶۱آغاز شد.
ابتدا عراق مقدار محدودی از سولفورموستارد (عامل تاول زا) را به منظور درهم شکستن مقاومت رزمندگان ایران درتکهای شبانه مورد استفاده قرار داد، پس ازآن درسال ۱۳۶۲در پیرانشهر و پنجوین ازسلاحهای شیمیایی استفاده کرد.
استفاده ازسلاحهای شیمیایی در بعد وسیع توسط عراق از اوایل زمستان ۱۳۶۴ که رزمندگان ایران باعملیات گسترده خود توانستند شهر "فاو" عراق را تصرف نمایند، شکلی گسترده گرفت.
پس ازعملیات "والفجر "۸نیروهای عراقی به قدری از مواد سمی شیمیایی استفاده کردند که گستردگی آن تا آن زمان نظیر نداشت و حدودهفت هزارگلوله توپ و خمپاره حاوی مواد سمی علیه مواضع نیروهای ایران شلیک شد.
ظرف دو روز هواپیماهای عراقی به طور مداوم بیش از یک هزار بمب شیمیایی در صحنههای عملیات فرو ریختند.
بمباران شیمیایی شهرمرزی سردشت توسط عراق در هفتم تیر ۱۳۶۶فجیعترین و وحشتناکترین تهاجم ازاین نوع بودکه منجربه کشته ومجروح شدن بسیاری ازمردم غیرنظامی محلی شد.
وحشیانهترین مورداستفاده عراق در ۲۵اسفند ۱۳۶۶در حلبچه بود که وسیع ترین مورد استفاده از جنگافزارهای شیمیایی از زمان جنگ جهانی اول تاکنون به شمار میرود که حداقل پنج هزارتن از مردم کرد و مسلمان این شهر را به کام مرگ فرستاد و هفت هزار تن دیگر را مجروح کرد.
نیروهای عراقی با استفاده از گاز خردل، اعصاب و سیافوژن به فاصلههای زمانی کوتاه حلبچه را بمباران کردند.
بر اساس اسناد تاریخی این جنایت تا دو هفته پس از آن تنها به صورتی محدود در برخی نشریات نمود یافت اما به زودی زوایای پنهان این جنایت برای همه آشکار شد.
نشریه نیویورک تایمز در این خصوص نوشت:"این عمل ازهر جهت و به هر مفهوم یک جنایت جنگی است که باانکارهای سست و رسمی عراق و عذر و بهانههای غیر- رسمی در مورد استفاده از یک سلاح ناجوانمردانه درآمیخته است."
انتشار مصاحبهها و عکسهای مجروحان موجب اعتراض و خشم افکار عمومی مردم جهان نسبت به عراق و شورای امنیت شد و آن شورا ناگزیر به دبیر کل اجازه داد برای بررسی کارشناسانی را به مناطق شیمیایی اعزام کند.
بر اساس اسناد تاریخی گازهای سمی بکار رفته در حلبچه گازخردل، سارین و ویاکس بود که از سوی برخی دولتهای غربی به رژیم بعث عراق تحویل داده شده بود.
بکارگیری سلاحهای شیمیایی توسط عراق درحالی صورت گرفت که این کشور جزو۱۲ کشور امضاکننده پروتکل ژنو در منع استفاده از سلاحهای سمی خفهکننده و ترکیبات باکتریولوژیک بود.
فاجعه حلبچه زخمی ناسور است بر پیکره جامعه بشری که چهره دیکتاتورها و مستبدان دنیا را که همچون خورهزدگانی زشترو در پی خونخواریاند، به دنیا نشان میدهد.
همزمان با نوزدهمین سالگرد این رویداد اکنون کردهای حلبچه در انتظار نسیم بهار و شکفتن گلهای لالهاند تا به یاد عزیزان از دست رفته خود مویه هایشان را به باد بسپارند.