موانع و تنگناهای توسعه مطبوعات محلی در ایران .‪۲‬

البته ممکن است گفته شود که صاحب امتیاز یا مدیرمسئول یک نشریه نیازی ندارد که حتما تخصص مذکور را داشته باشد، بلکه وی با بکارگیری افراد متخصص و مجرب در این حرفه و هدایت آنها، رسالت مذکور را می‌تواند ادا نماید.

این گفته گرچه منطقی و متین می‌نماید و احتمالا قانون گذار نیز به آن امید داشته ، ولی در عمل(آنچه که در این سالها همه به عینه شاهد بودند) این انتظار برآورده نشده است.

قریب به اتقاق کسانی که مجوز انتشار نشریه را(البته با سالها انتظار) اخذ می‌کنند، بخصوص در استانها و شهرستانها، قادر به جذب نیروهای متخصص و مجرب در رشته های موردنیاز برای نشر مطبوعه خود در حد استانداردهای قابل قبول نیستند، چرا که همه این نیروها در تهران ساکن هستند و عمدتا نیز به خاطر بالا بودن مزایا و تضمین امنیت شغلی جذب مطبوعات بزرگ متعلق به بخش عمومی می‌شوند و در نتیجه مطبوعات بخش خصوصی بخصوص مطبوعات محلی به خاطر ضعف مالی امکان جذب اینگونه نیروها را ندارند و مجبورند از افراد تازه کار، غیر متخصص و غیر مجرب و اکثرا جوانان تحصیل کرده جویای کار که امکان جذب در رشته تخصصی خودشان را ندارند، استفاده نمایند.

*ضرورت تغییر شیوه حمایت از مطبوعات محلی
نگاهی به تشکیلات مطبوعات محلی در مراکز استانها و شهرستانها که غالبا فاقد تحریریه مناسب و مجهز و هیات تحریریه متشکل از سردبیر، دبیران گروهها،خبرنگاران، عکاسان و سایر عوامل فنی، اجرایی و اداری هستند، به عینه نشان می‌دهد که اینگونه مطبوعات با حداقل نیروی انسانی، فضای تحریری و امکانات ارتباطی به فعالیت خود ادامه می‌دهند و توسعه کمی و کیفی برای آنها آرزویی دست نیافتنی محسوب می‌شود و چه بسا، بسیاری از آنها نه توسعه، بلکه بقاء را هدف غایی خود تلقی کرده و می‌کنند.

در چنین شرایطی، آیا صحبت از تبدیل مطبوعات محلی به بنگاههای اقتصادی دارای صرفه اقتصادی می‌تواند مبنای منطقی داشته باشد؟
دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که قاعدتا و نهایتا استقلال اقتصادی مطبوعات را هدف گذاری کرده اند، برای نیل به این هدف، مخصوصا در بین مطبوعات محلی راه سخت و ناهمواری را باید طی کنند.

دیدگاه و سیاست کلی دولت درباره توسعه مطبوعات بخصوص مطبوعات محلی تاکنون این بوده که ضمن تخصیص یارانه کاغذ به آنها با ارائه خدماتی از قبیل برگزاری دوره های ادواری آموزش روزنامه نگاری، بیمه خبرنگاران، اعطای تسهیلات، الزام دستگاههای اجرایی استانها نسبت به دادن آگهی به مطبوعات محلی وامثال آنها از این مطبوعات حمایت نماید.

به باور صاحب نظران تا زمانی که این حمایتها که متاسفانه در مرحله اجرا با کاستی ها، تبعیض‌ها و ناروایی های مختلفی مواجه می‌شود به شیوه و روال فعلی ادامه یابد، رسیدن به اهداف توسعه در بخش مطبوعات بخصوص مطبوعات محلی سرابی بیش نخواهدبود.

این صاحب نظران معتقدند که برخورداری از این حمایتها نقطه اتکا بسیاری از صاحبان مطبوعات فعلی و متقاضیان مجوز در نوبت، بشمار می‌رود و قطع یکباره آنها گرچه به کاهش تعداد این متقاضیان می‌انجامد ولی قطعا به زمین گیر شدن بسیاری از مطبوعات در حال انتشار بخصوص مطبوعات محلی منجر خواهد شد.

بدیهی است هزینه این اقدام یعنی قطع حمایتهای دولتی از مطبوعات، برای دولت که در شرایط فعلی نیز، کشور ما از نظر تیراژ و کیفیت مطبوعات از استانداردهای بین‌المللی عقب است، بسیار سنگین خواهد بود.

به عقیده صاحب نظران مشروط ساختن و تنوع بخشیدن به این حمایتها و هدایت و مدیریت آنها در جهت سوق دادن مطبوعات به سمت استقلال اقتصادی همراه با اعمال سیاستهای دقیق نظارت، تشویق و تنبیه می‌تواند فضای سنتی و غیرحرفه ای حاکم بر بسیاری از مطبوعات خصوصی بخصوص مطبوعات محلی را متحول سازد.

مضاف براینکه، درکنار این اقدامات، بازنگری در قانون مطبوعات بخصوص در بخش شرایط متقاضیان اخذ مجوز انتشار نشریه، می‌تواند راه را از همان ابتدا بر بسیاری از مشکلات فعلی اینگونه مطبوعات مسدود نماید.

یکی دیگر از ضروری‌ترین اقدامات دولت در این مسیر خارج ساختن مقوله آموزش در عرصه مطبوعات هم در بخش نرم افزاری و هم در بخش سخت افزاری از انحصار پایتخت و فراهم ساختن امکان دستیابی اسان استانها و شهرستانها به این نوع آموزش است، قطعا این اقدام می‌تواند مطبوعات محلی را به سمت خوداتکایی و خودکفایی در جهت نیل به ارتقاء کمی و کیفی خود رهنمون سازد.

حرف آخر اینکه، دولت برای عینیت بخشیدن به شعار اصلی ریاست محترم جمهوری یعنی برقراری عدالت در همه عرصه‌ها از جمله عرصه توسعه مطبوعات راهی جز توجه عملی به مطبوعات محلی ندارد، چرا که در گذشته، همه توجهات معطوف به مطبوعات سراسری مستقر در تهران بود و امروز نوبتی هم باشد، نوبت مطبوعات محلی است .