روزشمار توصیفی جنگ تحمیلی (‪(۳‬

‬۶۴/۴/۷ عملیات ظفر ‪ ۳‬توسط ارتش در غرب کشور.

‪ - ۶۴/۴/۱۰‬عملیات ظفر ‪ ۴‬توسط ارتش در فکه.

‪ - ۶۴/۴/۲۰‬عملیات قدس ‪ ۳‬توسط سپاه در منطقه دهلران.

‪ - ۶۴/۴/۲۳‬عملیات قادر در جبهه شمالی و در محور سیدکان توسط ارتش.

‪ - ۶۴/۵/۲‬عملیات قدس ‪ ۴‬در هورالهویزه توسط سپاه.

‪ - ۶۴/۵/۱۵‬عملیات قدس ‪ ۵‬در هورالهویزه توسط سپاه.

‪ - ۶۴/۵/۲۳‬عملیات عاشورای ‪ ۱‬توسط سپاه در تکاب کردستان.

‪ - ۶۴/۵/۲۴‬عملیات عاشورای ‪ ۲‬توسط سپاه در منطقه چنگوله.

‪ - ۶۴/۵/۲۵‬عملیات عاشورای ‪ ۳‬توسط سپاه در منطقه فکه.

‪ - ۶۴/۸/۱‬عملیات عاشورای ‪ ۴‬توسط سپاه در منطقه هورالهویزه.

‪ - ۶۴/۱۱/۲۰‬عملیات والفجر ‪ ۸‬در جبهه جنوب و منطقه عمومی فاو، بطور مستقل توسط سپاه پاسداران طراحی و انجام شد که در آن ‪ ۱۲‬لشکر و ‪ ۹‬تیپ پیاده به همراه ‪ ۱۵‬گردان توپخانه در مقابل ‪ ۸‬لشکر و ‪ ۳۴‬تیپ پیاده، ‪ ۲‬لشکر و ‪ ۱۰‬تیپ زرهی و مکانیزه دشمن عمل کردند.

در این عملیات دوهزارو ‪ ۱۳۵‬نفر از نیروهای دشمن اسیر و قریب ‪ ۵۰‬هزار نفر از آنان کشته و یا زخمی شدند و ‪ ۲۰۰‬دستگاه تانک و نفربر، ‪ ۶۰‬فروند هواپیما، ‪ ۱۰‬فروند هلیکوپتر، ‪ ۵۰۰‬دستگان خودرو و ‪ ۱۵۰‬قبضه انواع توپ ارتش عراق منهدم شد و ‪ ۱۰۰‬دستگاه تانک و نفربر، ‪ ۲۵۰‬دستگاه خودرو، ‪۳۵‬ قبضه توپ و ‪ ۳۴‬دستگاه تجهیزات مهندسی به غنیمت گرفته شد.

در عملیات والفجر ‪ ۸۰۰ ،۸‬کیلومتر مربع از خاک عراق از جمله شهر و تاسیسات نفتی فاو و دریاچه نمک به تصرف نیروهای اسلام درآمد.

این عملیات نقش تعیین‌کننده ای در روند جنگ داشت و موجب به هم خوردن توازن به نفع ایران در بعد نظامی و سیاسی شد.

‪ - ۶۴/۱۲/۵‬عملیات والفجر ‪ ۹‬در منطقه پنجوین توسط ارتش و سپاه.

‪ - ۶۴/۱۲/۱۵‬آغاز استراتژی دفاع متحرک. ارتش عراق برای جبران شکستهای خود و نیز تقویت روحیه از دست رفته فرماندهان و سربازانی که به صورت مرتب متحمل شکستهای سنگینی شده بودند، حرکت جدیدی را آغاز کرد که بعدها استراتژی دفاع متحرک نامیده شد.

در این طرح ارتش عراق با حمله به مناطقی که به لحاظ پدافندی دچار ضعفهایی بودند درصدد برآمد تا حداقل برای مدت کوتاهی ابتکار عمل را بدست گرفته و فرصت کافی برای بازسازی یگانهای خود که در عملیات والفجر ‪ ۸‬آسیب فراوانی دیده بودند، بدست آورد.

این استراتژی با هجوم نیروهای خودی در عملیات کربلای ‪ ۱‬درعمل شکست خورد. اما به نظر می‌رسد شکل کامل تر این حرکت در پایان جنگ از سوی ارتش عراق به اجرا درآمد.

‪ - ۶۴/۱۲/۱۵‬حمله دشمن با یک تیپ و ‪ ۴‬گردان کماندویی به محور چوراتا در جبهه شمالی و بازپس گرفتن منطقه عملیاتی والفجر ‪.۹‬
‪ - ۶۴/۱۲/۲۹‬آفند دشمن به استعداد یک تیپ پیاده به محور پنجوین (جبهه شمالی) -منطقه عملیات والفجر ‪ ۹‬که به تصرف ارتفاعات محور پنجوین از جمله شیخ گزنشین، میشلان و شیخ لطیف انجامید.

دفاع مقدس در سال ‪: ۱۳۶۵‬
‪ - ۶۵/۱/۱۵‬حمله عراق با ‪ ۳‬تیپ پیاده و یک گردان زرهی در محور دربندیخان- جبهه شمالی و تصرف شاخ شمیران و شاخ سورمر.

‪ - ۶۵/۱/۱۸‬آفند دشمن در محور پیچ انگیزه -شرهانی (جبهه جنوب) و تصرف تپه ‪ ۱۷۵‬شرهانی.

‪ - ۶۵/۱/۲۲‬حمله عراق در محور سومار (جبهه میانی) با ‪ ۴‬تیپ پیاده و ‪۳‬ گردان مستقل به همراه ‪ ۲‬گردان تانک با ارتفاعات سومار و بازپس گیری ارتفاعات اسماعیل خان و پایگاه دوله شریف.

‪ - ۶۵/۲/۴‬آفند دشمن در محور سیدکان به استعداد ‪ ۱‬تیپ و تعدادی از یگانهای جاش که منجر به تصرف ارتفاعات سرسول، گرشوال و لولال با مجموع وسعت ‪ ۲۵۰‬کیلومتر مربع شد.

‪ - ۶۵/۲/۶‬حمله عراق در محور جزیره مجنون با ‪ ۱‬لشکر و پیشروی ‪ ۲۰۰‬متر در مواضع رزمندگان اسلام در طول ‪ ۴‬روز.

‪ - ۶۵/۲/۸‬عملیات تکمیلی والفجر ‪ ۸‬توسط سپاه در کارخانه نمک (فاو).

‪ - ۶۵/۲/۱۰‬آفند دشمن در محور فکه (جبهه جنوب) با استعداد یک لشکر زرهی، ‪ ۱۰‬تیپ پیاده و در جبهه ای به عرض ‪ ۲۰‬تا ‪ ۲۵‬کیلومتر که به نفوذ ‪۷‬ کیلومتر در عمق مواضع نیروهای خودی انجامید.

در این عملیات عراق ‪ ۱۰۰‬دستگاه تانک و ‪ ۷۶‬دستگاه نفربر و ‪ ۱۲‬خودرو از دست داد.

‪ - ۶۵/۲/۱۹‬حمله عراق با ‪ ۲‬لشکر و ‪ ۱۱‬تیپ مکانیزه و زرهی در محور پیچ انگیزه (جبهه جنوب) که در نتیجه آن ‪ ۳۶‬کیلومتر مربع از منطقه به تصرف ارتش عراق درآمد.

‪ - ۶۵/۲/۲۴‬حمله دشمن با استعداد ‪ ۷‬تیپ و ‪ ۱۲‬گردان مستقل کماندویی در محور حاج عمران (جبهه شمالی) و تصرف ارتفاعات مهم ‪ ۲۵۱۹‬و ‪ ۲۴۳۵‬در طی ‪۱۰‬ روز.

در این عملیات سه هزار عراقی کشته و ‪ ۲۰۰‬نفر به اسارت درآمدند و ‪ ۱۷‬هلیکوپتر دشمن منهدم شد.

‪ - ۶۵/۲/۲۶‬حمله عراق با ‪ ۷‬تیپ پیاده، دو تیپ زرهی و مکانیزه و یک گردان کماندویی در محور مهران (جبهه میانی) که به تصرف شهر مهران انجامید.

‪ - ۶۵/۴/۹‬عملیات کربلای ‪ ۱‬و آزادسازی شهر مهران توسط واحدهای رزمی سپاه پاسداران که درعمل موجب شکست استراتژی دفاع متحرک عراق شد.

در این عملیات یگانهای خودی موفق شدند در مدت کوتاهی کسب آمادگی کرده و با یورش بر نیروهای عراقی آنان را مجبور به فرار کنند.

با آزادسازی مجدد شهر مهران ، دوباره ابتکار عمل به جبهه خودی بازگشته و تلاشها برای انجام یک عملیات گسترده آغاز شد.

‪ - ۶۵/۴/۹‬عملیات کربلای ‪ ۲‬توسط سپاه در منطقه حاج عمران.

‪ - ۶۵/۶/۱۰‬عملیات کربلای ‪ ۳‬توسط سپاه بر روی اسکله الامیه واقع در شمال خلیج فارس.

‪ - ۶۵/۷/۱۲‬عملیات ظفر توسط ارتش در غرب کشور.

‪ - ۶۵ /۷/۱۹‬عملیات فتح ‪ ۱‬توسط سپاه در کرکوک.

‪ - ۶۵/۸/۴‬عملیات فتح ‪ ۲‬توسط سپاه در سد دوکان.

‪ - ۶۵/۸/۲۹‬عملیات فتح ‪ ۳‬توسط سپاه در منطقه زاخو -دهوک.

‪ - ۶۵/۱۰/۳‬عملیات کربلای ‪ ۴‬توسط سپاه در منطقه الواخصیب.

‪ - ۶۵/۱۰/۱۹‬عملیات کربلای ‪ ۵‬در جبهه جنوب و در محور شلمچه -شرق بصره توسط ‪ ۱۶‬لشکر و ‪ ۸‬تیپ مستقل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام شد که در نتیجه آن دوهزار و ‪ ۶۵۰‬نفر از نیروهای دشمن اسیر و ‪ ۱۰۰‬هزار نفر از آنان کشته و یا زخمی شدند.

در این عملیات ‪ ۸۷۰‬دستگاه تانک و نفربر، ‪ ۸۰‬فروند هواپیما، ‪ ۱۸۰‬قبضه توپ صحرایی، یک هزار دستگاه خودرو، ‪ ۱۲۰‬قبضه توپ ضدهوایی عراق منهدم و ‪ ۲۳۰‬دستگاه تانک و نفربر، ‪ ۲۰‬قبضه توپ صحرایی، ‪ ۲۰۰‬دستگاه خودرو، ‪۱۰۰‬ دستگاه وسایل مهندسی و ‪ ۱۰۰‬قبضه توپ ضدهوایی به غنیمت رزمندگان اسلام درآمد.

در عملیات کربلای ‪ ۱۵۰ ،۵‬کیلومتر مربع از خاک دشمن به تصرف رزمندگان اسلام درآمد و نیروهای خودی در پاسگاههای بوبیلن، شلمچه، کوت سواری، خین و جزایر بوارین و ام الطویل وهمچنین کانال پرورش ماهی چندین روستای عراقی در ‪ ۱۰‬کیلومتری بصره استقرار یافتند.

این عملیات در میان ناباوری عراق، پس از انجام کربلای ‪ ۴‬صورت گرفت.

سپاه با درک تحلیل عراق از شرایط حاضر مبنی بر اینکه عملیات سالانه ایران انجام شده و دیگر عملیاتی انجام نخواهد شد، ضمن پذیرش خطر بزرگ عدم موفقیت، توانست شرایط سیاسی -نظامی را بار دیگر به نفع انقلاب تغییر دهد.

با شکست سنگین عراق در این عملیات ، تهاجم به فاو که در دستور کار ارتش این کشور بود ، به مدت دو سال به تعویق افتاد.

‪ - ۶۵/۱۰/۲۳‬عملیات کربلای ‪ ۶‬در منطقه سومار توسط ارتش.

‪ - ۶۵/۱۰/۲۸‬عملیات نصر توسط سپاه در محور دهوک -دولان.

‪ - ۶۵/۱۱/۲۲‬عملیات فتح ‪ ۴(‬مرحله اول) در منطقه دیانا توسط سپاه.

‪ - ۶۵/۱۲/۴‬عملیات فتح ‪ ۴(‬مرحله دوم) در منطقه دیانا توسط سپاه.

‪ - ۶۵/۱۲/۱۲‬عملیات کربلای ‪ ۷‬توسط ارتش در ارتفاع حاج عمران.

دفاع مقدس در سال ‪: ۱۳۶۶‬
پس از توقف عملیات کربلای پنج ، به دلیل شدت حضور دشمن و حساسیت فوق‌العاده نسبت به محورهای جبهه جنوب، به نظر می‌رسید برای ادامه جنگ باید تدابیر تازه ای اتخاذ شود زیرا دشمن از لحاظ تسلیحات و تجهیزات نظامی از برتری چشمگیری برخوردار بود و با توجه به تقویت خطوط دفاعی و ایجاد موانع بسیار انجام عملیات در جبهه جنوب ، به نظر دشوار می‌آمد.

بدین جهت در عین حال که عملیات کربلای هشت آماده انجام بود، جبهه شمال غرب (شمال سلیمانیه) نیز برای عملیات تابستانی و محدود انتخاب شد.

این تدبیر در راستای فعال شدن قرارگاه رمضان از سال ‪ ۶۵‬در شمال عراق و امکان بکارگیری کردهای معارض عراقی اتخاذ شد. عملیات کربلای ‪ ۸‬و کربلای ‪ ۱۰‬در جنوب و شمال سلیمانیه صورت گرفت. همانگونه که پیش بینی می شد دشمن در جنوب (شلمچه) مقاومت بسیار سختی کرد و با آتش توپخانه و تانک و بمباران وسیع مانع پیشروی یگانهای خودی شد، در حالیکه عملیات کربلای ‪ ۱۰‬نسبتات موفق بود و زمینه اقدامات بعدی را در این جبهه مهیا ساخت.

ادامه دارد ...