نگاهی به "استیضاح " دولت در خانه ملت (‪(۲‬

**مجلس چهارم:
( کابینه دور دوم ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی)
‪"- ۱‬محمد سعیدی کیا" وزیر راه و ترابری در یازده اسفند‪ ۱۳۷۱‬استیضاح شد و از مجموع ‪ ۲۴۲‬نماینده حاضر در مجلس ‪ ۱۲۱‬نفر به او رای عدم اعتماد دادند.

سعیدی کیا که تنها یک رای دیگر می‌توانست او را از ادامه کار در پست وزارت باز دارد، در جلسه رای اعتماد اولیه برای ورود به کابینه از مجلس قبلی ‪ ۲۲۲‬موافق ، ‪ ۲۱‬مخالف و ‪ ۹‬ممتنع داشت.

‪"- ۲‬حسین محلوجی" وزیر معادن و فلزات نیز از دیگر وزرای استیضاح شده در مجلس چهارم است که در ‪ ۲۳‬آذر ‪ ۱۳۷۳‬برای پاسخگویی به سوالات نمایندگان به مجلس آمد و از ‪ ۲۰۴‬رای ماخوذه ‪ ۹۸‬رای به عدم اعتماد او رای دادند، بنابر این محلوجی در سمت خود ماندگار شد.

محلوجی در ابتدای ورود به کابینه برای اخذ رای اعتماداز مجلس، ‪ ۱۶۶‬موافق ‪ ۵۴‬مخالف و ‪ ۳۸‬ممتنع داشت.

**مجلس پنجم:
(کابینه دور اول ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی)
‪"- ۱‬عبدالله نوری" وزیر کشور در‪ ۳۱‬خرداد ‪ ۱۳۷۷‬استیضاح شد که در این جلسه ‪ ۱۳۷‬تن از نمایندگان ، موافق طرح استیضاح ، ‪ ۱۱۷‬تن مخالف و ‪ ۱۱‬نفر نیز رای ممتنع دادند.بنابراین مجلس با ادامه فعالیت او به عنوان وزیر کشور موافقت نکرد.

نوری در ابتدای ورود به کابینه برای اخذ رای اعتماد از مجلس ‪ ۱۵۳‬موافق، ‪ ۸۹‬مخالف و ‪ ۲۱‬رای ممتنع داشت.

‪"- ۲‬عطاالله مهاجرانی" وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ‪ ۱۱‬اردیبهشت ‪۱۳۷۸‬ برای استیضاح به مجلس رفت و از مجموع آرای ماخوذه، ‪ ۱۳۵‬نفر موافق ادامه فعالیت او بودند و ‪۱۲۱‬نفر نیز با ابقای او در پست وزارت مخالف بودند.

بنابراین مهاجرانی همچنان وزیر باقی ماند.

مهاجرانی در ابتدای ورود به کابینه در جلسه رای اعتماد وزرا از مجلس، با کسب ‪ ۱۴۴‬رای کمترین آرای موافق در بین کابینه دولت هفتم را داشت. وی در این رای گیری ‪ ۹۶‬رای مخالف و‪ ۲۰‬رای ممتنع آورد.

**مجلس ششم:
(کابینه دومین دور ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی)
‪"- ۱‬علی عبدالعلی زاده" وزیر مسکن و شهر سازی در تاریخ ‪ ۱۲‬خرداد ‪۱۳۸۱‬ استیضاح شد و از مجموع آرای ماخوذه، ‪ ۱۱۹‬رای مخالف استیضاح ، ‪ ۱۱۴‬رای موافق و ‪ ۱۲‬رای نیز ممتنع بود. بنابراین وزیر به سمت خود ابقا شد و طرح استیضاح وی رای نیاورد.

عبدالعلی زاده در ابتدای ورود به کابینه در جلسه رای اعتماد خود از مجلس، ‪ ۱۵۳‬رای موافق ،‪ ۸۶‬مخالف و ‪ ۱۴‬رای ممتنع داشت.

‪"- ۲‬مسعود پزشکیان" وزیر بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی در تاریخ ‪ ۲۷‬خرداد ‪ ۱۳۸۲‬برای پاسخ گویی به مجلس رفت وپس از رای گیری، ‪ ۱۷۰‬رای کبود ،‪ ۶۰‬رای سفید و ‪ ۵‬رای زرد همچنان وزیر باقی ماند.

وی در ابتدای ورود به کابینه در جلسه رای اعتماد به وزرا، ‪ ۱۶۸‬موافق ، ‪ ۷۵‬مخالف و ‪ ۱۵‬رای ممتنع داشت.

‪"- ۳‬مرتضی حاجی" وزیر آموزش و پرورش از جمله وزرای استیضاح شده مجلس ششم بود که ‪ ۹‬شهریور ‪ ۱۳۸۲‬برای توضیح در برابر نمایندگان در مجلس حاضر شد.

در جلسه اسیتضاح او، ‪ ۶۷‬نماینده به برکناری وزیر و ‪ ۱۵۹‬تن به ابقای او رای دادند و ‪ ۱۰‬نماینده نیز رای ممتنع داشتند. در نتیجه، استیضاح او رای نیاورد وحاجی در سمت خود ابقاشد.

حاجی در هنگام ورود به کابینه برای اخذ رای اعتماد از مجلس ‪ ۱۵۵‬رای موافق، ‪ ۹۰‬رای مخالف و ‪ ۱۶‬رای ممتنع داشت.

‪"- ۴‬احمد معتمدی" وزیر پست و تلگراف و تلفن در ‪ ۱۴‬آبان ‪ ۱۳۸۲‬برای پاسخ گویی به طرح استیضاح در مجلس حاضر شد و با اخذ ‪ ۱۴۲‬رای کبود در برابر ‪ ۶۱‬رای سفید در پست وزارت ابقا شد.این رای گیری همچنین ‪ ۱۱‬رای ممتنع داشت.

معتمدی در ابتدای ورود به کابینه در جلسه رای اعتماد از مجلس، ‪۱۷۵‬ رای موافق، ‪ ۷۱‬رای مخالف و ‪ ۱۲‬رای ممتنع داشت.

**مجلس هفتم:
(استیضاح وزرای کابینه خاتمی دولت هشتم و دولت نهم محمود احمدی نژاد) ‪"- ۱‬احمد خرم" وزیر راه و ترابری در ‪ ۱۲‬مهر ‪ ۱۳۸۳‬در مجلس شورای اسلامی استیضاح شد و نمایندگان با ریختن ‪ ۱۸۸‬رای مخالف ابقای وزیر و ‪ ۵۹‬رای موافق ادامه فعالیت او و ‪ ۹‬رای ممتنع به گلدانها وی را از مقام وزارت بر کنارکردند.

وی در ابتدای ورود به کابینه رای اعتماد خود برای تصدی مسئولیت وزارت راه را از مجلس دوره قبل(مجلس ششم ) گرفته بود و با اخذ ‪ ۱۸۶‬رای موافق، ‪ ۵۸‬مخالف و ‪ ۱۴‬ممتنع وزیر شد.

‪"- ۲‬محمد رضا اسکندری" وزیر جهاد کشاورزی دومین وزیری بود که در مجلس هفتم استیضاح شد.

اسکندری در تاریخ ‪ ۲۶‬مهر ماه ‪ ۱۳۸۵‬با اخذ ‪ ۱۴۲‬رای کبود در برابر ‪۹۸‬ رای سفید در پست وزارت باقی ماند و طرح استیضاح او رای نیاورد.

آرای اسکندری هنگام اخذ رای اعتماد از مجلس در بدو ورود به کابینه، ‪ ۲۱۴‬موافق ، ‪ ۴۵‬مخالف و ‪ ۲۴‬رای ممتنع بود.

‪"- ۳‬محمود فرشیدی" وزیر آموزش و پرورش نیز آخرین وزیری است که در مجلس هفتم استیضاح شده است.

وی در تاریخ ‪ ۲۶‬اردیبهشت ‪ ۱۳۸۶‬با حضور در مجلس از عملکرد خود دفاع کرد و پس از رای گیری با اخذ ‪ ۱۳۲‬رای کبود در برابر ‪ ۸۹‬رای سفید در مقام وزارت ابقا شد.‪ ۱۷‬نماینده نیز به طرح استیضاح او رای ممتنع دادند.

فرشیدی در ابتدای ورود به کابینه در جلسه اخذ رای اعتماد از مجلس ،با ‪ ۱۳۶‬رای موافق، ‪ ۹۱‬رای مخالف و ‪ ۲۱‬رای ممتنع وزیر شد.

***جمع بندی
استیضاح وزیران از این جهت که نمایندگان قبلا ساعت‌ها وقت برای رای اعتماد به آنها صرف کرده‌اند و می‌باید دوباره همان چرخه با صرف وقت بیشتری تکرار شود، به خودی خود پسندیده نیست. به ویژه آن که طرح موضوع استیضاح وزیر، تا مدتها سبب بروز نگرانی و دغدغه خاطر در وزارت خانه مورد نظر می‌شود. ولی از این منظر که نمایندگان مجلس به عنوان وکیلان و نمایندگان مردم برای نظارت بر کار دولت و دستگاه های اجرایی برگزیده شده‌اند و وظیفه حراست از حقوق مردم بر عهده آنها گذاشته شده، لاجرم می باید در این بخش با جدیت عمل کنند.

نمایندگان مجلس به عنوان پل ارتباطی و نظارتی مردم، موظفند با سیاست و عملکردهای نادرست دستگاه های اجرایی مقابله و آنها را وادار به اصلاح کنند، از این رو اقدام به استیضاح کاری بسیار پسندیده و شایسته است.

بنابراین نمایندگان محترم مجلس بایستی فارغ از هر گونه جناح بندی های سیاسی و تنها با توجه به منافع مردم و کشور از این حق قانونی و ابزار نظارتی خود استفاده کنند.