قلم خبرنگاران تنها دردهای دیگران را فریاد می زند

خبرنگاری شغلی است که به انعکاس دردها، مشکلات، کمبودها یا پیشرفتها و توانمندیها می پردازد اما در این بین مشکلات خبرنگاران کمتر مورد توجه قرار می گیرد زیرا این قلم از خود نوشتن را یاد ندارد و تنها دردهای دیگران را فریاد می زند.

به گزارش خبرنگار مهر در کرمان، 17 مرداد ماه، ‌روزی است که به مناسبت شهادت صارمی یکی از خبرنگاران ایرانی در افغانستان به نام "خبرنگار" نامگذاری شد. ما خبرنگار هستیم و هرکجا خبری باشد حضور داریم در سرما و گرما، در شادی ها و غم ها و اگرچه در خبرنگاری شوق نان نیست اما بیم جان هست.

مردم توقع دارند ما از همه چیز آگاه باشیم از علت گران شدن اقلام ،علت وقوع قتل و جواب نامه های ریاست جمهوری گرفته تا اعلام سری جدید کوپن های قند و شکر و روغن.

مردم شهرک پدر آب ندارند، آب مردم سیدی نامرغوب است، زمین خواران شبانه به زمین های دولت حمله برده اند، مینی بوس دختران یکی از مدارس روستایی تصادف کرده است، آثار باستانی در حال تخریب است، نخبگان علمی و فرهنگی، اولین عمل فرکوئنسی در بیمارستان کرمان، کنسرت ها، جشنواره ها، همایش ها، از کلنگ زنی تا انجام عملیات اجرایی و افتتاح طرح ها و حتی در جایی که خانه مردم بر اثر گودبرداری غیراصولی فرو ریخته است ما خبرنگاران حضور داریم.

البته بعضی ها هم دوست ندارند ما همه جا باشیم و به محدوده آنها سرک بکشیم، کار به جایی رسیده است که اگر خبرمان ضبط شده نباشد هر چقدر هم خوب باشد عطایش را به لقایش می بخشیم.

تنها کافی است به هر دلیلی یک نفر ناراحت باشد و صدایش را کمی بالا ببرد، حقوق نگرفته است، اخراج شده است و یا وضعیت محل زندگی اش روبه راه نیست این ما خبرنگاران هستیم که قبل از خیلی ها خودمان را به او می رسانیم و دردهایش را انعکاس می دهیم.

برای مدیران هم کم نمی گذاریم خیلی ها بودجه ندارند، فلان اداره برای اجرای طرح هایشان با آنها همکاری نمی کنند و سعی می کنیم خبرهایشان را در کمترین زمان ممکن و با کیفیت مناسب مخابره کنیم.

اما دردهای خودمان را کمتر می گوییم اینکه امنیت شغلی نداریم، حقوقمان با کارمان جور نیست، برای یک مصاحبه معمولی باید ساعت ها بدویم، رشته دانشگاهی متناسب با شغلمان نداریم، بسیاری از خبرنگاران حتی بیمه هم نیستند، شاید نمی گوییم چون ما خبرنگاران، عاشقیم. دلمان می خواهد مردممان آسایش داشته باشند مدیرانمان از کمترین فرصت ها بیشترین استفاده را ببرند و شهرمان مدینه فاضله باشد.  

102 نشریه در کرمان مجوز گرفته اند که بیش از 40 نشریه به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه فعالیت می کنند، تمامی خبرگزاری های فعال و بسیاری از نشریات سراسری ایران در کرمان نمایندگی دارند. هر چند آمار دقیقی از تعداد خبرنگاران کرمانی در دست نیست اما به نظر می رسد نزدیک به 150 نفر در این خطه به حرفه خبرنگاری مشغول هستند که از این تعداد چند نفری از بهترین های ایران هستند.

انعکاس گزارشها، خبرها و عکس هایشان در رسانه های داخلی و خارجی دلیل محکمی بر این ادعاست، در رتبه بندی خبرگزاری ها هم کرمانی ها در صدر جدول برترین ها قرار دارند.

خبرنگاران، زبان مردم و چشم و گوش مسئولان

یک خبرنگار باسابقه کرمانی می گوید: داشتن علاقه و استعداد دو عامل اصلی موفقیت در حرفه خبرنگاری است و اگر فردی یکی از این شرایط را نداشته باشد خود را به این حرفه تحمیل کرده است.

زهرا حبیبی با اشاره به اینکه در سالهای اخیر تعداد خبرنگاران زن به صورت چشمگیری در استان کرمان افزایش یافته، تصریح کرد: خبرنگاری حرفه ای سخت، حساس و پرتنش است و به صبر و تحمل نیاز دارد و به نظر می رسد صبوری و بالا بودن آستانه تحمل بانوان کرمانی یکی از علل افزایش تعداد خبرنگاران زن نسبت به مردان خبرنگار است.

وی فضای موجود در این خطه را برای حضور بانوان خبرنگار مناسب دانست و بیان کرد: جای خوشحالی است که بینش و آگاهی مسئولان ما به حدی بالاست که خبرنگاران زن و مرد را به یک چشم نگاه می کنند و برای حضور آنها در بسیاری از مکانهایی که به ظاهر مردانه است محدودیتی ایجاد نمی کنند.

خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در کرمان با تاکید بر اینکه خبر روز و شب و تعطیل و غیرتعطیل نمی شناسد و یک خبرنگار موظف است در هر ساعت از شبانه روز رسالت خود را انجام دهد، افزود: شاید بتوان از این امر به عنوان مهمترین مشکل خبرنگاران خانم در عرصه اطلاع رسانی نام برد زیرا باید بدون توجه به زمان وظیفه خود که اطلاع رسانی سریع و صحیح است را انجام دهند.

حبیبی نداشتن شناخت کافی از حرفه خبرنگاری و عدم همکاری بعضی از مسئولان را از جمله مشکلات خبرنگاران در کرمان برمی شمرد و می گوید: تعداد اندکی از مدیران به دلایل مختلف که ناآگاهی از اهمیت اطلاع رسانی یکی از علل آن است از همکاری با خبرنگاران طفره می روند.

به عقیده وی اگر مسئولان خبرنگاران را پل ارتباطی خود و مردم بدانند و به این قشر اعتماد کنند می توانند از این موقعیت در جهت رسیدن به اهداف نهاد متبوع به نحو شایسته ای استفاده کنند.

این خبرنگار اضافه می کند: خبرنگاران به عنوان زبان گویای مردم و چشم و گوش مسئولان توصیف شده اند و بی شک پیکره یک اجتماع بدون زبان، گوش و چشم ناقص خواهد بود.

انجمن صنفی، نیاز اساسی خبرنگران کرمانی

یکی دیگر از خبرنگاران کرمانی می گوید: در روز 17 مردادماه یک خبرنگار در راه شغلش شهید شده است و این روز را به عنوان روز "خبرنگار" برگزیده اند که خبرنگاران یادشان نرود که به عنوان "چشم بیدار" و "دل آگاه" جامعه حواسشان به خطرات احتمالی برخی از بیدارسازی ها و آگاه سازیها باشد.

امین شول تصریح می کند: همه شاغلان بخش خصوصی در کشور با تمام کاستی ها دارای نظام صنفی هستند اما خبرنگاران فاقد این چنین تشکیلاتی هستند.

وی یادآور می شود: به واسطه وجود انجمن صنفی روزنامه نگاران این مشکل تا حدودی حل و فصل می شود اما در کرمان با وجود آنکه سالهاست تعدادی از خبرنگاران از راه اندازی انجمن صنفی سخن می گویند هنوز اراده ای جدی برای به ثمر رساندن آن تلاشی از خود نشان نداده اند.

به گفته خبرنگار هفته نامه محلی استقامت هرگاه قافیه تنگ آمده است و دل اهالی مطبوعات به درد آمده، تعدادی دور هم گرد آمده اند و سخن از راه اندازی انجمن صنفی به میان آورده اند اما به محض بهبود اوضاع دوباره فراموشکاری گریبان همه را گرفته است.

شول اضافه می کند: خبرنگارانی که می خواهند یک انجمن صنفی شکل دهند باید مشکل بعدی را از میان خودشان از بین ببرند و بدانند نظام صنفی شاید متاثر از سیاست گذاری های کلی کشور باشد اما دخالت دادن خط کشی های پررنگ سیاسی در یک جمع کوچک صنفی و حتی ترجیح دادن منافع کوتاه مدت یک نشریه بر سرنوشت سایر نشریات موجب تضعیف نظام صنفی می شود.

مدیران جوابگوی خبرنگاران نیستند

خبرنگار روزنامه اطلاعات در کرمان وضعیت موجود خبرنگاران را جالب نمی داند و می گوید: بعضی از خبرنگاران به علت سطح اطلاعات پایین شخصیت خبرنگاری ندارند و در برخی از جلسات مطبوعاتی با مطرح کردن سئوالات بی ربط و یا انجام حرکاتی که در شان یک فرد آگاه نیست، شان خبرنگاران را پایین می آورند.

بهارک ایزدپناه تصریح می کند: برخلاف اینکه به مدیران توصیه می شود جوابگوی خبرنگاران باشند اما برای تهیه خبر با مشکلات بسیاری مواجه هستیم به طوریکه گاهی برای تهیه و تکمیل اخبار مجبور به نامه نگاری با ادارات و ارائه سئوالات به صورت مکتوب هستیم.

خبرنگاران متعهد ماندگار می شوند 

سردبیر روزنامه محلی حدیث کرمان می گوید: اگرچه خبرنگاری جذابیت های خاص خود را دارد و همیشه مورد اقبال عمومی بوده است اما جزو مشاغل سخت و زیان آور محسوب می شود.

محمدهادی شجاعی امانتداری، بصیرت مداری و جلوگیری از دخالت دادن عواطف و تفکرات حزبی - سیاسی خاص در خبر را از مهمترین ویژگی های خبرنگاران برمی شمرد و می افزاید: تاریخ نشان می دهد نام روزنامه نگاران و خبرنگارانی که احساس مسئولیت دارند و متعهدانه نسبت به شغل خود ایفای نقش می کنند ماندگار می شود.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر دید بسیاری از خبرنگاران به شغل خبرنگاری متعهدانه است، تصریح می کند: وجود افرادی که با نگاه کاسب کارانه و منفعت شخصی در این حرفه مشغول می شوند نارضایتی خبرنگاران را دربرداشته و حیثیت این شغل را با چالش روبرو کرده است و تنها حضور پرشور خبرنگاران مجالی برای این افراد باقی نمی گذارد.

این روزنامه نگار کرمانی عدم داشتن امنیت شغلی، نبود دوره های عالی آموزش روزنامه نگاری و تشکل صنفی قوی را از جمله مشکلات خبرنگاران ذکر می کند و می گوید: تداوم جریان اقتصاد متزلزل مطبوعات در دو سال گذشته حضور چهره های جوان در این عرصه را کاهش داده است.

شجاعی اضافه می کند: بر اساس تحقیقی که در زمینه حضور خبرنگاران در استان کرمان انجام داده ام حضور زنان خبرنگار نسبت به مردان پررنگ تر است و به نظر می رسد این حضور بتواند در بسیاری از حوزه ها موثر باشد.

وی درباره همکاری مدیران استان با خبرنگاران بیان می کند: بعضی از مدیران استان نسبت به پرسش های خبرنگاران و دغدغه آنها که همانا صحبت مردم است پاسخ نمی دهند و برخلاف عملکرد نامطلوب خود در برابر خبرنگاران به عنوان چشم و گوش مردم پاسخگو نیستند.

خبرنگاران خلق الساعه آبروی خبرنگاری را به سخره می گیرند

این فعال مطبوعاتی در ادامه سخنان خود به ضعفهای موجود خبرنگاران اشاره می کند و می گوید: خبرنگاری شغل نخست بعضی از افراد نیست و به این علت کیفیت کار در حوزه تخصصی پایین می آید و این امر باعث دلگیری افرادی می شود که به صورت حرفه ای و تخصصی فعالیت می کنند.

وی به حضور خبرنگاران خلق الساعه در جلسات و مواقع مهم چون انتخابات اشاره می کند و یادآور می شود: بعضی از این افراد آبروی خبرنگاری را به سخره می گیرند که متولیان امر با نظارت بر فعالیت این افراد و ارائه کارت های معتبر خبرنگاری می توانند امنیت و آرامش را به خبرنگاران واقعی هدیه دهند.

به گفته شجاعی در حالیکه در عصر ارتباطات خبرنگاران باید از امکانات دیجیتالی بهره ببرند تعداد اندکی از اصحاب رسانه استان کرمان دارای وبلاگ هستند.

به نظر می رسد حل مشکلات خبرنگاران در کشور به توجه ویژه متولیان و همت گسترده این قشر برای بالا بردن سطح معلومات و اطلاعات نیاز دارد که راه اندازی دانشکده خبر در مراکز استان ها می تواند نقش بسزایی را در این زمینه ایفا کند.